Afrikaanse potluck

Vandaag namen we ‘officieel’ afscheid van Bamako en vrienden en hadden voor deze gelegenheid een tuinfeestje georganiseerd. Een nieuwe ervaring, waarbij allerhand publiek door elkaar liep: kerkmensen, collega’s, vrienden uit de buurt, etc. Het was een leuke ervaring, zeker voor herhaling vatbaar ;-)

We hadden onze ‘blanke’ gasten gevraagd eten mee te brengen – maakte niet uit wat -, waarvan de hele groep (zo’n 30 man) kon eten. Het bleef tot vanavond een verrassing wat iedereen meebracht. En dat gaf een leuke dimensie aan het geheel.

Wij, als gastheer en –vrouw, hadden twee kratten frisdrank gekocht en met grote ijsblokken koud gelegd. Deze enorme ijsblokken zijn makkelijk in Mali te verkrijgen, voor weinig geld, omdat de bakkerijen dit door hun meel mengen. Ja, je leest het goed, ijs door het meel. Anders blijft dit niet goed en tast het de smaak van het (te bakken) brood aan.

Nederlandse vrienden / collega’s kwamen een paar uur eerder om de tuin mee in orde te maken. De zitmeubelen werden voor het gemak naar buiten verplaatst, wat kerstverlichting ter sfeer en ook de Holland vlaggetjes kwamen deze avond te voorschijn. Al met al, een simpel opgezet maar gezellig feest.

Vrienden namen gasten mee en ook kinderen waren er voldoende. Ook de pup van de buren had een kameraadje gevonden waarmee hij de hele avond onder de pannen was. Het feit dat het feest buiten was, gaf een gemoedelijk tintje mee aan het feest.

Aan het einde van de avond bleven we niet met veel etensresten zitten, alsof het van tevoren zo berekend was! Bij binnenkomst van de laatste gasten was er nog precies genoeg eten en konden we voor hen de laatste borden opwarmen. Geweldig als dit op deze manier kan!

We hebben deze avond afscheid kunnen nemen op een ontspannen manier. De verhuizing staat momenteel op dinsdag of woensdag a.s. gepland. Enigszins afhankelijk van onze snelheid van inpakken en het goed achterlaten van onze projecten hier in Bamako.

Toch valt het ons reuze mee wat we aan spullen verzameld hebben in de drie jaar dat we in Bamako, Mali zijn. Het huis leegruimen is dan ook geen grote opgave. Eenmaal in Koutiala hoop ik wat foto’s van huis en omgeving te publiceren. Mocht ik het spontaan vergeten, wijs me er dan gerust nog even op!

Voor nu, een goede zondag en week voor iedereen! Groeten uit een snel kouder wordend Mali!

Meer dan een apotheek

Mijn Congolese vriendin (kwam met malaria op het werk) – die nu tijdelijk voor ons in huis werkt – ‘inspireerde’ me een weblog over apotheken in Mali te schrijven. Een booming business kunnen we wel zeggen, heel anders opgezet dan we in NL / Europa gewend zijn.

Overigens, Aya is haar moeder en zus bezoeken in Ivoorkust, Guinee. Om deze reden hebben we tijdelijk iemand anders in huis. Daarnaast zal Aya niet met ons meeverhuizen naar Koutiala, omdat haar belangrijkste werk bij onze collega Carina ligt en niet bij ons ;-) We ondersteunden haar financieel, zodat ze zelf als het ware zendelinge in Mali kon zijn. Zij blijft voor onbepaalde tijd weg, om tot rust te komen en bij haar familie te zijn.

Terug naar de apotheken….Iedereen in Mali doet aan wat we noemen zelfmedicatie. Je kunt het bijna zo gek niet bedenken of je kunt het krijgen óf op straat, óf in de apotheken. Met alle gevaren van dien . De straatverkoop van medicijnen is schrikbarend hoog en ook gevaarlijk. Bij de apotheek krijg je vaak gedegen voorlichting, terwijl de verkopers op de straat weinig tot niets geven aan medisch advies. Simpelweg omdat ze ‘gewoon’ medicijnen verkopen en geen kennis hebben op dat vlak.

Van het weekend bij de apotheek – en ook op andere dagen, plaatsen – viel het me op dat er een keur aan dingen te koop is. Niet alleen medicijnen, maar ook geurvreters of simpelweg bodylotion. Ook voor babyvoeding etc. kun je naar de apotheek gaan.

Een goede apotheek geeft ook preventief advies, in de vorm van een mededelingenbord waarop een onderwerp behandeld wordt. Eigenlijk heel simpel, en indien je kunt lezen effectief. Afgelopen weekend viel mijn oog op een sticker met de tekst: “Voorkom malaria, slaap onder een geïmpregneerd muskietennet. Per twee minuten sterft er iemand a.g.v. malaria”.

Of de sticker het specifiek had over Mali, West-Afrika werd niet genoemd. Toch is het sterftecijfer a.g.v. malaria (vooral onder kinderen) schrikbarend hoog. Recent kwam een artikel uit over de inzet van de gemeenschap om malaria te lijf te gaan. Met als hoofdpunt: trek erop uit, ga de dorpen in om malaria te lijf te gaan. Wacht niet totdat mensen naar jou toe komen, want dat is vaak al (te) laat.

Het artikel noemde verder de volgende feiten:

• Jaarlijks overlijden twee tot drie miljoen mensen aan malaria. Negentig procent van de slachtoffers valt in Afrika, vooral onder kinderen (WHO, Unicef).
• De (hoge) kosten om een dokter te consulteren, geeft dat medische zorg voor veel mensen (met name in de dorpen) buiten bereik blijft.
• Heb je geld om medicijnen te kopen, dan wil dat nog niet zeggen dat je ook daadwerkelijk medicijnen in handen krijgt. De overheid dient de juiste (hoeveelheid) medicijnen te krijgen op de juiste plaats. Goed logistiek management (o.a. transport) schort daarbij nogal eens.

Om genoemde redenen is preventie zo noodzakelijk, in welke vorm en schaal dan ook. Wil je meer weten over de ziekte malaria in Mali? Lees dan verder op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Malaria.

Malaria is zeker een onderwerp wat we graag zouden behandelen in één van de korte gezondheidsvideo. Met daarbij in meest ideale zin ook de trek naar de omringende dorpen in Koutiala om de video te tonen.

Nieuwe leraar gevangenis

Een kleffe groet vanuit Mali. Iedereen zit echt met smart (en zweet) op de koude tijd te wachten. De aanloop is nog even aanpoten, maar daarna trekken ook wij onze deken, cq slaapzak uit de kast ;-)

Het einde van de Ramadan is rustig verlopen, al hadden we wederom hier in Mali / Bamako twee dagen feest. Op straat leken het er overigens wel drie, zolang bleef men in hun nette kleren lopen. Het einde van de Ramadan wordt officieel bepaalt door de stand van de maan, maar hier in Mali lopen de meningen vaak uiteen. En hebben we op z’n minst twee dagen feest (dit jaar vrijdag en zaterdag)…

Maar goed, daarover ging deze weblog niet, gezien de gekozen titel. We willen jullie een update geven als het gaat om het computerproject in de jonge jongensgevangenis.

De laatste maanden is er het één en ander gebeurd en werden er in de zomermaanden geen lessen verzorgd. Op zich niet zo heel erg, omdat ook de scholen rond die tijd vakantie hebben. Een aantal jongens in de gevangenis gaat ook naar school.

De leraar die we ‘hadden’ had persoonlijke problemen, waardoor we het werken met hem niet konden voortzetten. We hoopten in de zomermaanden dat hij tot ‘inkeer’ zou komen en we alsnog met hem verder konden. Dit was helaas niet het geval!

Wat dan? Tsja, dan zit je eerst even met je handen in de haren. De leraren die én goed met computers zijn én contactvaardig zijn liggen (hier) namelijk niet voor het oprapen. Toch wilden we de jongens in de gevangenis niet laten zitten en gingen vol goede moed op zoek naar een nieuwe leraar.

Al rondvragend kregen we er – via via – toch één op het oog. Na enkele gesprekken hadden we er vertrouwen in, morgen gaat hij voor het eerst in de gevangenis lesgeven. De jongens hadden de laatste weken al door – toen ze buiten aan het werk waren – dat er verandering aan zat te komen. Zodra ze ons zagen, zwaaiden ze enthousiast.

We hebben de afgelopen maanden niet stilgezeten en hebben o.a. het samenwerkingscontract met de gevangenis vernieuwd. De directeur stelde geen diepe vragen toen de nieuwe leraar werd voorgesteld. Cultureel gezien confronteer je iemand niet, en 'het hebben van problemen' kent men in Mali maar al te goed.

We hebben er vertrouwen in dat deze leraar zijn beste beentje voor gaat zetten. En de directeur van de gevangenis? Die heeft ook zijn handtekening weer onder het contract gezet. Hieruit spreekt ook duidelijk zijn vertrouwen.

Wordt vervolgd!

Vandaag (vrijdag) zijn we in de gevangenis langsgeweest. De jongens toonden veel interesse toen we de computerzaal opende en begonnen met schoonmaken. Sommige jongens - die de cursus al hadden gedaan - lieten op de computer zien wat ze hadden gedaan. Ook werd er ijverig geveegd en schoongemaakt ;-)

40+ jaar Mali

Vanavond namen we afscheid van onze buren (Avant zendingwerkers), die na 40+ jaar in Mali te hebben gewerkt, weer huiswaarts keren. De avond was feestelijk aangekleed, al vergoot men uiteraard ook de nodige tranen.

Dankzij hen zijn we in 2004 – toen we naar Mali vertrokken – aan een huis gekomen. Eerst tijdelijk, maar later ‘voor vast’. De eerste drie maanden van ons verblijf in Mali, huurden we een compleet ingericht huis, van Avant zendingswerkers die met verlof waren.

Toen later bleek dat de betreffende werkers niet terug naar Mali zouden keren, bleven we wat langer in het huis. Om later naar een ander huisje op dezelfde compound te verhuizen. Anco en ik hebben het er nog regelmatig over, hoe goed het was om op deze betreffende compound te komen wonen. Helemaal in het begin zijn we met raad en daad bijgestaan.

Dat onze buren niet alleen voor ons klaar stonden werd vanavond duidelijk. De hele christelijke gemeenschap was bij elkaar gekomen, om hen van een warm afscheid te voorzien. Ook mochten we uit hun mond meer horen over de geschiedenis de afgelopen jaren van Mali.

Toen zij bijvoorbeeld naar Mali kwamen, was er ‘slechts’ één kerk(gemeenschap). Inmiddels zijn er meer dan 60. Ook waren zij belangrijke sleutelfiguren als het ging om de kennismaking met de Protestante zending en oprichting van kerken. Met hun pastorale en muzikale gaven hebben ze bekendheid gekregen door heel Bamako en daarbuiten.

Geliefd waren en zijn zij ook. Zendingsbreed hebben ze voor heel wat (jonge) mensen hun huis gastvrij opengesteld. En dat was te zien, het publiek om me heen bekijkend deze avond.

Zijzelf voerden ter afscheid een kort zangstuk op….waarin veel humor zat verweven. Met een lach blikten ze terug op de tijd dat ze eerste voet op Malinese bodem zetten. Met veel drama zetten ze het lied “Zolang het maar geen Afrika is” in (zie foto)…Met een knipoog naar de periode dat ze te horen kregen naar Mali te worden uitgezonden.

De tijd die voor hen ligt zal ‘anders’ worden, niet makkelijk. Ze gaan terug naar Canada en zullen van voor af aan moeten beginnen als het gaat om een huis, auto en andere benodigdheden. Ze zullen wel dicht(er)bij hun familie zijn. Hun zoon, die eerder een niertransplantatie heeft gehad, is weer onder ziekenhuis controle. En zal naar alle waarschijnlijk een nieuwe transplantatie moeten ondergaan.

Zowel hier als in Canada hebben vele mensen bewondering voor dit bijzondere echtpaar. Zij zijn voor velen een voorbeeld. Ik zal de gesprekken met mijn buurvrouw – en de raad die ik daarbij krijg – zeker missen! En de humoristische blik die beiden hebben op (de ernst van) het leven ;-)

Einde in zicht...

Wellicht een wat theatrale titel voor deze weblog…Maar ik ben nu eenmaal een periode van overdenken ingegaan….zo voor ons geplande vertrek naar Koutiala. De laatste keer dit, de laatste keer dat, we genieten nog even volop van de ‘goede dingen’ in Bamako.

We kregen gisteren een telefoontje uit Koutiala dat het huis goed vordert, zelfs nu we niet fysiek aanwezig zijn ;-) De woonkamer wordt gewit en de buitenplaats (een soort verlengstuk aan het huis voorzien van muskietengaas) wordt afgerond. Zodra we onze intrek nemen zullen we wat foto’s schieten en publiceren.

In Bamako wordt ons van verschillende kanten gevraagd of we naar onze verhuizing uitzien. Wat mij betreft een beetje ‘dubbel’, omdat we in de afgelopen drie jaar veel hebben opgebouwd hier in Bamako. Niet dat we Mali verlaten en Bamako + vrienden nooit meer zien, maar de fysieke afstand van 5 uur rijden is niet makkelijk te overbruggen. Met name voor onze Afrikaanse vrienden.

Vrienden en kerk zullen de ‘zaken’ zijn die we het meest zullen missen. Daarnaast kent Bamako ook haar gemakken waar we in Koutiala (toch meer dorps) geen toegang toe zullen hebben. Bamako, als hoofdstad, is dan ook geen reële afspiegeling van het algemene leven in Mali.

De komende drie weken zullen we druk zijn met het afronden en goed achterlaten van lopende projecten. Om die reden hebben we bijvoorbeeld vanochtend de jonge jongensgevangenis Bolle Mineurs bezocht. Het was tijd om een nieuw samenwerkingscontract te tekenen.

Het was goed om daar te zijn en op ontspannen wijze met de directeur te converseren. Hij is een goed opgeleide man, met veel (politiek) inzicht. Hij heeft ons veel geleerd in zo’n half uur over de geschiedenis van Mali. Zulke momenten zijn belangrijk om tijd voor te nemen. Het wordt altijd zeer gewaardeerd.

Voor de directeur en zijn mede- moslims is een ander einde in zicht. De Ramadan zal aan het einde van deze week worden gevierd. Tijdens het gesprek zagen we dat de directeur zelfs zijn speeksel niet doorslikte, als ‘uiting’ van zijn vastentijd. Deze maand van vasten is toch altijd fysiek weer zwaar, daarbij denkend aan met name de hitte / klamheid van deze tijd van het jaar.

Na onze verhuizing naar Koutiala zullen we al vrij spoedig op reis gaan. Met als bestemming: Guinée, de Hope Clinic. Anco hoopt daar de zonnepanelen uit te breiden en met internet verder aan de slag te gaan. Er zullen nog twee Nederlanders zijn op dat moment, dus dat wordt ‘gezellig’ ;-)

Voor die tijd hopen we ons te kunnen settelen en de hond te laten wennen aan zijn nieuwe omgeving. Op dit moment is hij nog ontwetend van de verandering die voor de deur staat. Het is goed om de zaken (nu vooral) per dag te bekijken.

Geslaagd feest

Gisterenavond hebben we weer een nieuwe (culturele) ervaring opgedaan...we waren uitgenodigd op een echt, Malinees afscheidsfeest. Niet dat we voorheen niet op feesten kwamen, maar deze avond was toch wel heel speciaal.

Twee collega's, verpleegsters in het ziekenhuis, keerden na twee jaar Mali terug naar de States. Om hun tijd in Mali af te sluiten kwamen er zo'n 120 mannen / vrouwen / kinderen om persoonlijk afscheid van hen te nemen. Uiteraard had iedereeen hiervoor zijn of haar beste pak uit de kast gehaald.

Naar Malinese tradities, werden er ook veel mensen aan het woord gelaten, waarbij de volgorde bijzonder belangrijk is. Ook werd er een koor uitgenodigd om – met xylofoon - het feest luister bij te zetten. Het eten werd verzorgd door de buren van genoemde collega's. De vrouwen waren al vroeg in de middag bezig met koken.

Eenmaal opgediend in schalen, aten we allemaal (niet schrikken ;-) met de rechterhand. Weet niet of dit al eens eerder in een weblog ter sprake is gekomen, maar in Mali eet je traditioneel gezien met je handen waarbij vrouwen en mannen zich rondom een grote schaal scharen. Soms tot schrik van buitenlandse gasten....

Het eten was heerlijk, en knoeien is niet erg. Da's dan weer een voordeel van deze Malinese eetwijze. Al is het soms lastig om je Westerse denkpatroon (mama: niet knoeien met je eten!...Kind: ja mama) even opzij te schuiven.

Ook voor ons was het een speciale avond, omdat het feest ook de 'grand finale' was voor de eerste videoclip over diarree. Een collega zei gekscherend dat iemand dat toch een keer in zijn nieuwsbrief moest vermelden: groot afscheidsfeest met vertoning van de film “diarree” ;-)

Voor deze gelegenheid was er een groot wit doek gespannen (normaliter gebruikt voor evangelisatie in de bush) en was een goed geluidssysteem opgetrommeld. De regen diende zich deze avond niet aan, dus daar hadden we 'geluk' bij.

Het was bijzonder om te zien wat voor effect het tonen van een film op zo'n groot doek (zie foto) op Malinezen, maar ook ons, had. Het gaf echt een helder beeld, indrukwekkend gewoon. Goed om in gedachten te houden voor latere videoclips.

Het deed me deugd om het publiek te horen lachen. Ook werd er na afloop – aldus collega's – over en weer over de film gepraat. Eén van de taalleraren van collega's vertelde dat het een goed verhaal was, zoals het echt plaatsvond in Mali.

Bijzonder was het moment na vertoning van de film. Eén van de dominees werd gevraagd te bidden voor het gebruik van deze videoclip. Dat de vrouwen in het ziekenhuis de film tot zich zouden nemen en hun voordeel eruit zouden doen. Zowel in lichamelijke als geestelijke zin! Wordt vervolgd...

P.S Ik ben weer in Bamako, Anco komt zondag / maandag...