27 maart 2006

O, o Mali

Ben een beetje melancholisch vandaag, dus wellicht dat ik de dingen wat zwarter inzie dan op een normale dag ;-) Maar goed, de gedachte “o, o Mali” doorkruist de laatste dagen meerdere keren mijn hersenpan. Dit ook, omdat we met Nederlanders deelden hoe moeilijk het soms is om uit te leggen (aan iemand in bijvoorbeeld NL) hoe het (dagelijkse) leven in Mali nu écht reilt en zeilt.

Vandaag bijvoorbeeld kwam Aya, onze vriendin & hulp in de huishouding, vol verontwaardiging naar het werk. Ze had een veel te hoge energierekening ontvangen dit keer. Ze was er dan ook van overtuigd dat mensen energie bij haar aftapten. Geen ongewoon verschijnsel overigens, hier in Mali. Anco en ik zien ook wel eens iemand een geul graven, waarbij we denken waar is die voor nodig. Ondergrondse kanalen worden dan gegraven om vervolgens uit te komen bij een elektriciteitskast....Energie blijft tenslotte een luxe goed voor het gros van de Malinezen. De prijs van energie in Mali ligt even hoog als in NL.

Probleem voor Aya blijft echter wel, dat als zij de rekening niet betaald, de maatschappij bij haar de energie komt afsluiten. Nu heeft ze alleen wat tl-verlichting, een radio en een ventilator in huis. Maar toch, het is verdraaid warm zonder ventilator in de hete tijd. Temperaturen lopen op tot >40 granden Celcius!!

Dan hadden we het bijvoorbeeld van het weekend ook over het probleem “eigendomsrechten”. Het grondbezit in Mali is niet in kaart gebracht, waardoor stukken grond soms drie keer worden verkocht. Ter spekking van de zak van degene die het eigendomspapier overhandigd. En dat gaat het echt niet om kleine bedragen. Geef ons maar het Nederlandse systeem, een echt kadaster. En dan, hoorden we, doen zich ook in NL nog regelmatig problemen / meningsverschillen voor.

Over zulke en vele andere problemen kun je je hoofd flink breken. En dan hebben we het nog niet eens over het verkeer ;-) Daarvan hadden we bedacht dat we een keer een rit moesten filmen met 4 camera's aan alle kanten van de auto. Om een beetje een beeld te geven hoe het er in het verkeer aan toegaat. Maar, voegde een vriendin toe, dan moet je ook de geuren toevoegen, want anders is het plaatje niet af. Sja, hoe krijgen we dat voor elkaar??

Het lastige is wel, ook voor ons, dat zulke hoofdbrekens harder aankomen in de van start gegane hete tijd. Je bent toch wat eerder “chaud” zeg maar en de andere partij ook. Vanochtend kregen we bijvoorbeeld te horen dat de volgende groep studenten in de jonge jongensgevangenis “volwassenen” moeten zijn, aldus de directeur. Hij en zijn consorten willen nu geformeerd worden in plaats van een nieuwe groep jongens waarvoor het project is bedoeld.

Dat lag zwaar op mijn hart en ik (Ewien dus) dacht in eerste instantie: we gaan nu naar de gevangenis en we gaan hen vertellen dat zij (de leiders dus) grote boeven zijn. Zij hebben tenslotte geld om hun opleiding ergens anders te volgen, dat hoeft niet ten koste te gaan van de jongens in de gevangenis. Maar goed, op zo'n moment is het beter even rust te nemen, dingen te overdenken en er biddend mee aan de slag te gaan.

Het is tenslotte ook geen oplossing als ze het hele project dichtgooien, omdat wij hen tegenwerken. Dat zou helemaal weer ten koste gaan van de jonge jongens. Maar ja, lastig blijft het wel, want je wilt ook niet alleen maar netjes gaan zitten en pootjes geven. We hebben in ieder geval met de computerdocent afgesproken van de week bij de directeur langs te gaan, om een en ander door te praten.

Daarbij is het altijd goed om te weten dat het niet in onze handen ligt. Ik bid dan ook altijd maar dat God hun hart wil verzachten (die van mij voorop gesteld!!), zodat er open en eerlijk kan worden gesproken over bepaalde zaken. We zullen zien hoe de dingen vorm krijgen deze week.

22 maart 2006

Toch nog malaria

Dachten we het er dit keer goed af te brengen, wordt Anco in de laatste weken toch nog ziek ;-) Na onze terugkomst uit Timboektoe bleek hij buiktyphus en malaria te hebben opgelopen. Een combinatie die in Mali vaak samengaat.

Het lastige met buiktyphus is, dat je vaak niet precies meer kunt traceren waar en hoe je het hebt opgedaan. Slechte hygiëne is vaak de hoofdboosdoener. Als je je beroerd voelt (want dat voel je je bij buiktyphus) is het niet zo belangrijk meer waar je het hebt opgedaan, zolang je er maar weer snel afkomt.

Over het algemeen geldt de regel: hoe sneller je erbij bent, een test doet en een kuur krijgt voorgeschreven, hoe beter het voor je is. Dan kun je binnen een paar dagen weer beter zijn. Anco's Malinese vriend stond dan ook direct op de stoep toen hij hoorde dat Anco ziek was. Om hem vervolgens (met enige kracht) de auto in te krijgen naar het ziekenhuis.

Wij – als blanken / westerlingen – weten immers niet wat malaria is (in tegenstelling tot hem / de Malinezen) en moeten niet te eigenwijs zijn om zelf een kuurtje ertegen aan te gooien. Eerst checken in het ziekenhuis wat je precies onder de leden hebt en dan gaan kuren.

Vandaag voelt Anco zich alweer een stuk beter – dankzij een medicijnenkuur – en begint hij het ziek-zijn al een beetje zat te raken. Er moet – aldus zijn zeggen – nog veel worden gedaan, voor ons vertrek. Dat dag aan dag dichterbij komt. Wel spannend allemaal. Onze Amerikaanse buren vroegen al of we aan het pakken waren.

Pakken? Nog niet eens over nagedacht, dat komt wel in de laatste week. Veel zullen we toch niet meenemen. Al moet ons huis wel een beetje netjes achter worden gelaten, omdat er een Amerikaans stel (collega's) tijdelijk in komt wonen. Zij denken erover na hun verlof in Bamako te komen wonen en kunnen op deze manier in drie maanden tijd de stad verkennen, contacten leggen etc.

Of wij in Bamako terugkomen na ons verlof is nog een vraag. Momenteel zijn we met onze (veld)directeur aan het overleggen over de (werk)mogelijkheden. Waarmee onze woonplaats dan weer samen zou gaan hangen. We proberen in deze tijd echt te leven van dag tot dag. Anders zou je haast vergeten dat er nog 3,5 week resten voordat we naar Nederland gaan.

We krijgen in ieder geval aardige uitnodigingen her en der, waardoor het verlangen om even terug te zijn in Nederland dagelijks toeneemt. Grappig, hoe je al met je hoofd in Nederland kunt zijn, zodra je de vliegtickets / dag hebt vastgelegd. We willen echter ons werk goed verzorgd achterlaten, dus gaan er nog even tegenaan.

En dat terwijl de temperatuur in huis (om over buitenshuis maar niet te praten) oploopt tot zo'n 38 graden!!

17 maart 2006

Van hier tot Timboektoe

We hebben een enerverende tijd gehad de afgelopen 10 dagen en zijn weer veilig terug in Bamako. Bij dit woordje 'veilig' staan we niet altijd lang stil, maar na onze busreizen van de afgelopen tijd krijgt dit woord weer extra inhoud. Voor ons voorlopig even geen openbaar vervoer / bussen meer in Mali ;-) Lang leve de auto!!

Ons bezoek aan een vriendin – die we van de taalstudie in Parijs kennen – in Duentza was erg goed. Het was leuk en interessant om haar leven in een klein dorp van dichtbij te mogen bekijken. Ook mochten we lange dagen (in de bus) en avonden discussiërend doorbrengen, afgewisseld met ons favoriete kaartspel.

Ashild (naam van de vriendin) heeft in de dagen dat we er waren 'gewoon' haar programma (taalstudie) afgedraaid en wij hebben daar op ingehaakt door bijvoorbeeld Timboektoe te bezoeken, terwijl zij drie dagen de bush in ging om haar taaltheorie in de praktijk te brengen.

Deze reis hebben we vrijwel helemaal met het openbaar vervoer gedaan en dat was zo nu en dan een uitdaging! Laat me enige ervaringen op een rij zetten, afgewisseld met datgene wat we hebben gedaan. De reis naar Timboektoe was op dat gebied – en anderen overigens – wel een hoogtepunt. De route van Duentza naar daar wordt ook wel 'escalier' genoemd, frans voor trap. En dat is het letterlijk. De weg is geasfalteerd (nog niet zo lang overigens), maar je moet niet weten hoe. Het is dus net alsof je 200 kilometer lang continue over een ladder heenrijdt.

Op de heenreis hadden we een chauffeur die om elk wissewasje stopte (gebed, water ter afkoeling van de motor, even hulp bieden aan, etc), terwijl we op de terugweg een chauffeur hadden die nergens voor terugdeinsde. Zo erg zelfs, dat de helft van de passagiers ervan moest overgeven. Liet Ewien nu net een meisje op haar schoot hebben, die al haar melk / joghurt er uitgooide ;-)

Desalniettemin was het het bezoek aan Timboektoe waard. Het was heel anders – meer ontwikkeld – dan we hadden gedacht. En bovendien was de woestijn minder zanderig. We werden met Malinese gastvrijheid onthaald. En dat bij iemand die we persoonlijk niet kende. Binnen mum van tijd werd een kamer in orde gemaakt. Een gordijn opgehangen, de lichten vervangen, een deur erin gezet, water op de grond om te drinken, etc. Uiteraard afgemaakt met een Malinese maaltijd.

Veel tijd in Timboektoe hadden we niet, maar die hebben we optimaal benut. We hebben het enige cybercafé bezocht dat er momenteel is, de historische stad van binnen en buiten bekeken, een kamelentocht gedaan door de woestijn, gevolgd door een zonsondergang en koude nacht (brr) in de woestijn. En dat in zo'n 1,5 dag. Je zou er moe van worden....

Gisteren zijn we aan de terugreis vanuit Duentza begonnen en hebben we een nachtje OP het dak van een hotel geslapen. Weer eens wat anders dan in een hotelkamer dachten we. En bovendien een stuk koeler en goedkoper. Moet je wel even de muggen van je afhouden door je goed in te spuiten of ze zo nu en dan dood te slaan. Maar tof was het wel.

We hebben dan ook enorm genoten van onze 10-daagse reis. Al waren we ook weer tevreden om terug te zijn in Bamako. Na een lange en vooral hete busreis met op elkaar gepakte Malinezen. Nu rest ons nog vier weken om alles in orde te maken voor ons verlof in Nederland. We hebben besloten het per dag te bekijken en ons niet drukker te maken dan nodig is. Goede theorie, nu alleen nog het omzetten in de praktijk ;-)

07 maart 2006

Ver weg van huis

De titel slaat niet alleen op ons, wonend en werkend ver weg van Holland. Maar ook op bijvoorbeeld de vrouwen, prostituees, die ik samen met collega Carina vanavond heb bezocht, om hen te bemoedigen. Of de reis die we woensdag gaan maken, richting Timboektoe (Ja, Timboektoe ligt echt in Mali!!). Allemaal verschillende reizen overigens, niet te vergelijken, met een heel verschillend doel.

Om met de eerste te beginnen, die van de Nigeriaanse vrouwen, werkend in een bar. Stuk voor stuk hebben ze hun verhaal, waarom ze in Mali terecht zijn gekomen. Vaak misleid, bedrogen, op zoek naar een uitweg uit de armoede, wat meer geluk. De werkelijkheid is hard, van hun dromen is weinig tot niets overgebleven. Hun familie in Nigeria weet niet wat ze doen, anders dan dat ze “in de business” werken.

Een weg terug is ook niet makkelijk, zonder voldoende geld en een goed alternatief. De familie, soms kinderen, zijn afhankelijk van het toch goede inkomen dat in de prositutie wordt verdiend. Bemoedigd werd ik wel door het werk te zien dat mijn collega Carina doet. De ruimhartigheid waarmee de vrouwen ook 'een ander' (mij in dit geval) bij haar toelaten. Maar ook de troosteloosheid van de situatie waarin ze verkeren, het vaak niet de rug willen of kunnen toekeren van de goedbetaalde 'baan'.

Allen hebben ze één wens, terugkeren naar hun moederland, Nigeria. Een wens, waarin we ons maar al te goed kunnen verplaatsen, zo vlak voor ons verlof. Een wens die voor ons een stuk dichterbij ligt dan voor hen, domweg vanwege de middelen (geld) die we hiervoor bezitten.

Iets heel anders omvat de reis die we morgen gaan maken. We pakken de bus naar Mopti, en vervolgens Timboektoe om het huis en de woonplaats van een vriendin te zien. Eigenlijk zouden we op reis gaan naar Guinee, maar dat ging op het laatste moment niet door, wegens een container die nog in Amerika staat.

Het is voor het eerst dat we de bus nemen in Mali op zo'n lange trip. We trekken als het ware richting het Noorden van Mali, de woestijn in. Dit keer zal niet alleen uniek zijn, vanwege de bustrip die we gaan maken. Maar ook vanwege het feit dat we allebei onze computers thuis laten ;-) Ja ja, het kan echt. We wilen zo licht mogelijk gaan reizen en daarnaast heb je in de desert niet veel aan een laptop (zonder internet).

Daarnaast geeft het een stukje extra rust, om geen toegang tot de bewoonde wereld te hebben. Al nemen we wel Anco's (vers voor zijn verjaardag gekregen) nieuwe mobieltje mee. Van een collega hebben we gehoord dat deze in de woestijn zou werken. Zien jullie het al voor je: een Anco die al rijdend op een kameel even met Nederland belt??

Wie weet gaat het lukken, wie weet ook niet. Maar een culturele ervaring zullen we nadien zeker rijker zijn. Jullie moeten het alleen even wat langer zonder mail en weblogs doen. We plannen over 10 dagen (maximaal) weer terug te zijn. Maar je weet het nooit helemaal zeker, al reizend met een Malinese bus. Wie weet duiken we onderweg toch even een internetcafé in, om geen afkickverschijnselen te krijgen ;-)

04 maart 2006

Computercursus van start

In de weblog genaamd “computers in trek” noemde we een cursus Bureautique (Word, Excel, etc). Inmiddels is deze cursus afgelopen maandag van start gegaan. Met een voorlopig totaal van vijf studenten...

De leraar – ook werkzaam voor ons in de gevangenis – is blij met de verandering. Hij werkte voor een bedrijf dat niet veel toekomst meer had. Nu krijgt hij een vast percentage van het cursusgeld dat de cursisten betalen. Dus: hoe meer cursisten hij ook werft, hoe meer salaris hij kan verdienen. Uiteraard tot een bepaald maximum aantal cursisten.

Paul, onze werker in ons test cybercafé doet deze ronde ook mee. Het plan is om de cursus maandelijks te herhalen, bij voldoende animo. Het is best lastig voor Paul, omdat de lessen toch voor het grootste deel in het Frans worden gegeven. En hij met name Bambara goed beheerst. We hebben hem dan ook aangemoedigd om het tegen Joel, de leraar te zeggen, als het hem boven de pet gaat. Dan kan Joel (nu hij nog maar vijf studenten heeft) een en ander in Bambara uitleggen.

Ik had gehoopt mijn Ivoriaanse vriendin ook deze cursus voor een deel aan te bieden. Toch leek ze me niet gemotiveerd genoeg en ben ik er de laatste week zelf niet meer op teruggekomen. Zij ook niet, en dat leek me voldoende teken om een en ander nu niet door te laten gaan. Je moet wel gemotiveerd zijn om een cursus een maand lang elke ochtend vol te houden.

Onze collega Carina heeft ook twee dames gestuurd, die ze in de toekomst eventueel voor een project wil inzetten. Op deze manier kunnen we ook elkaar onderling weer helpen met de gaven en talenten die we hebben gekregen.
Ook dit keer zijn we blij dat een Malinees als onderwijzer is aangesteld en niet wijzelf. Op deze wijze kunnen we met een gerust hart op verlof gaan over zes weken, zonder dat we in hoeven te zitten over de voortgang van een project.

Ook Madany, Anco's computervriend, is een goed voor Joel om op terug te vallen. Bij zijn cybercafé is de cursuslocatie opgesteld. Hijzelf zal ook voor bepaalde opvang moeten zorgen t.z.t., omdat hij van plan is met vrouw en dochter ons in Nederland op te komen zoeken ;-) Ben benieuwd hoe Nederland hen zal bevallen!!