Heel ander leven

Vandaag raakte ik in gesprek op straat met een meisje van 17 en één van 13 jaar. Het meisje van 17 jaar (een Traoré) bleek 'een zus' te zijn van me. Traoré en Dembele (ikzelf dus) zijn vanuit de traditie zussen en broeders van elkaar. Het grappige is dan dat je ook direct contact hebt met zo'n meisje. Ik was op weg om brood te halen en suiker en belandde voor de suiker in een lokale shop. Daar bleek zij naast te wonen.

Het is in Mali ook heel gewoon om 'met elkaar op te lopen' en dat deden ze dus ook. Ze gaf te kennen dat ze haar studie had afgerond en nu thuis zit. En dat ze naar Europa wilde om werk te zoeken. Iedere Malinees denkt bij het woord 'Holland' aan 'goed, eten, werk, etc'. Zij dus ook. Ik vroeg nog wat door en wilde wel weten wat ze dan in Europa wilde doen. Daarop krijg je dan vaak een vaag, te idealistisch antwoord.

Maar goed, het idee ligt er om in september (als het mogelijk en haalbaar is) een nieuwe cursus 'website bouwen/omgaan met computers' op te zetten. Het leek me dan ook goed om 'mijn zus', de oudste, hiervoor uit te nodigen als ze interesse heeft. Toch blijft het moeilijk, valt me op, om vrouwen/meisjes te betrekken bij de computerlessen. Het zijn toch met name de jongens/mannen (ook vanuit de cultuur) die hier op af komen. Voor vrouwen rest vaak niets anders dan thuis te zitten en voor het gezin / eten te zorgen.

Dit korte gesprek vandaag zette me weer wel stil bij het feit dat het leven voor vrouwen in Mali extra zwaar lijkt te zijn. Zo mocht ik enige tijd geleden onderzoek doen voor een artikel naar de moedersterfte in Mali. Zoals eerder gezegd, is deze hier erg hoog. Ook gaan de meiden minder (lang) naar school dan de jongens, waardoor de kansen op werk minder hoog zijn. Vaak trouwt een meisje vroeg en wordt van haar verwacht dat ze voor het huishouden en het gezin zorgt. Overigens een niet lichte taak! Vrouwen in Mali verrichten zwaardere arbeid (over het algemeen) dan de mannen.

Tel daarbij op de vele kinderen (gemiddeld 7,6!) die ze krijgen en de leefomstandigheden waarin ze verkeren en het plaatje is compleet. Het is dan ook geen wonder dat veel moeders in het kraambed sterven. Wel triest hoor als je dat dan ook zo terugziet in de hoop en verwachting van de jonge meiden. Het laat mijn hart sneller kloppen om ook de meiden/vrouwen te betrekken bij ons werk. We zullen zien hoe dingen zich in de toekomst ontwikkelen.

Website to build!

Zag dat het alweer de hoogste tijd was om een update te geven op 'ons leven'. Het gaat goed met ons, eigenlijk steeds beter. De wonden van Anco helen goed, al duur het nog wel een weekje of 1,5 (vermoeden we) voor de wonden echt helemaal dicht zijn. Al met al zijn we er toch al ruim 3 weken zoet mee.

Hierdoor heeft een deel van het werk ook enigszins stilgelegen. Anco is sinds vorige week weer lekker aan het werk. We hebben in ons huis een gedeelde logeer-/werkkamer. Sinds kort met een verfrissende airco erin, omdat de computerschermen (met name!) het zo nu en dan gewoon lieten afweten.

De komende weken is Ewien met name druk met het 'vullen' van de website voor het Koutiala Hospital in Mali. De datum om 'online' te gaan is gepland op 1 juli a.s. Dit betekent ook dat ze enigszins afhankelijk is van collega's die hun best doen (tussen het werk door) inhoud/content voor de website aan te leveren.

Ook komen er bij het vullen van de website 'hindernissen' naar boven die van tevoren niet te zien / te voorspellen waren. Laat Ewien zo nu en dan ook (te) perfectionistisch zijn, en dan is het plaatje rond. Het is maar goed dat Ewien en Anco eenzelfde werkkamer 'delen', want dat houdt er de moed in ieder geval goed in!!

Vandaag is het domeinadres voor de nieuwe website geregistreerd. T.z.t als de website echt klaar en online is, zullen we jullie hier zeker van berichten! De website is met name bedoeld om 'werkteams' informatie te verschaffen over (de stand van bouwen van) het ziekenhuis alhier en om nieuwe sponsors 'aan te trekken'.

We kregen van de week te lezen dat Mali de ergste plek ter wereld is momenteel om moeder te zijn. Volgens de 'jongste' statistieken sterft 1 op de 10 moeders op of rond het kraambed. Nu lijkt ons dat wat aan de hoge kant (Ewien had eerder statistieken gezien van 1 op 100), maar dat veel moeders overlijden is wel duidelijk. Een ziekenhuis als in Koutiala, speciaal gericht op de zorg voor vrouwen en kinderen, is dan ook meer dan nodig!

Schuren vol met rijst

Onze schuren staan vol met rijst, zakken van 50 kilo. We voelen ons zo nu en dan een beetje als Jozef, toen hij allerlei graanschuren liet vullen ter 'overleving' van de komende hongersnood. Al is het bij ons niet direct een komende hongersnood die ons deed besluiten zakken met rijst te kopen.

De prijs van de rijst zal namelijk de komende maanden alleen maar omhoog gaan (tenminste tot oktober) en om die reden bedachten we dat het goed was om NU veel rijst in te kopen. Het begon bij Aya, die graag voldoende rijst wilde inkopen en opslaan voor als haar zus en zoon uit Guinée overkomen. Wanneer weet ze nog niet. Ja hoor, Aya en Anco (nog voor z'n ongeluk) trokken erop uit om te onderhandelen over de prijs. In het groot aankopen moest voordeel opleveren, aldus de insteek van Anco. Het lukte ze om de prijs naar beneden te krijgen en tevreden kwamen ze terug.

Vervolgens vertelde Paul, onze werker in het cyber, dat hij geen eten meer had om zijn vrouw en drie kinderen te voeden. Ja, dat gaat je dan wel aan het hart op zo'n moment, want je wilt niet dat je werkers honger lijden. We gaven hem eerst 10 kilo uit onze zak mee, tegen (en dat was ook de opzet) een lagere prijs dan hij normaal zou betalen als hij dit op de markt kocht. Gelukkig ging hij naar huis, met z'n 10 kilo rijst achterop de fiets.

We hadden al eerder bedacht dat het beter is voedsel (lees:rijst) te geven dan geld. Eten is toch een eerste levensbehoefte. Toch 'kleven' hier ook wel een paar bezwaren aan. Zo vertelde Paul dat hij zo'n 2,5 kilo rijst per dag nodig heeft om zijn gezin, neef en anderen te voeden. Anco heeft toen geprobeerd uit te leggen dat dat niet echt de bedoeling is. We wilden hem en zijn familie helpen, maar niet heel Bamako, die bij hen op de stoep staat als ze doorhebben dat Paul voldoende rijst heeft.

Daar moest Paul wel een beetje om lachen, maar hij begreep het wel. Het is alleen een moeilijk vraagstuk, aan de Malinese cultuur gerelateerd. Het feit dat zijn neef elke dag bij hen mee-eet, kunnen wij 'alleen' zien als een extra mond om te voeden. Terwijl het in de Malinese cultuur de normaalste zaak van de wereld is, dat je je neef die geen gezin heeft, uitnodigt om te komen eten.

Al met al hebben we nu dus onze schuren gevuld met 50-kilo-zakken-rijst en betalen we als het ware een deel van onze werkers in natura. Ook wij zelf hebben een 50-kilo-zak aangeschaft. Al zal deze niet zo snel opgaan als bij onze werkers. Wij eten tenslotte maar één warme maaltijd (niet altijd rijst) per dag, terwijl de gemiddelde Malinees 2 keer rijst per dag krijgt voorgeschoteld. Als rijst al niet te duur is qua aanschaf!

Kabbelend beekje

Ons leven is momenteel een beetje te vergelijken met een kabbelend beekje. Zonder al te poëtisch te worden in deze weblog. Anco's wonden genezen langzaam en het lopen gaat nog steeds niet makkelijk. Om deze reden brengen we meer tijd in huis door dan we wellicht zouden willen.

Maar....dat betekent niet dat we afgesloten zijn van de buitenwereld. Want de buitenwereld zorgt wel dat zij naar binnenkomt. Zo kregen we gisteren een 'troep' (daar leek het wel een beetje op ;-) verpleegsters op bezoek. Een groep die door een collega van ons werd rondgeleid. Een mix van Amerikanen en Malinezen. Ze kwamen even langs om ons te bemoedigen en ons van enig advies te voorzien.

Diezelfde dag kwam er een 'invasie' van CAMA-dominees langs. Ook zij wilden ons vooral bemoedigen en kwamen ons vertellen wat ze aan het doen waren op het gebied van het openen van 'een christelijk cybercafé'.

Zo stond er vandaag opeens een vreemde Afrikaan binnen. Anco en ik keken al een beetje van: kennen we die? Het gebeurt ons namelijk regelmatig dat we de Afrikanen die we kennen of niet kennen niet uit elkaar kunnen halen. Het is lastig als je vaak de enige blanke bent en zij, om die reden, jouw gezicht en naam wel onthouden ;-)

Maar goed, dit bleek de vriend van onze werker te zijn, en hij werkt bij een apotheek. Ook hij kwam even binnen, bekeek de wond, wenste ons een snelle beterschap en gaf ons nog wat adviezen.

Al met al, gaat het (zoals gezegd) de goede kant op en zien we ernaar uit dat Anco weer mobiel zal zijn. Dan kunnen we weer verder met de technische projecten waarmee we bezig zijn en hoeven we ons niet te beperken in het naar buiten gaan en mensen bezoeken.

Anco & zijn Lazy boy

Even een update vanuit Bamako over Anco zijn motorwonden. Zoals de titel al zegt, neemt Anco nog niet volledig deel aan het actieve leven. Zijn Lazy boy, luie en gemakkelijke stoel waarin je je beensteun omhoog kan doen, is momenteel zijn grootste vriend ;-) Het is al met al niet makkelijk om vrijwel de hele dag stil te moeten zitten. Maar ja, lopen is te pijnlijk.

Vanaf dinsdag vorige week (dag van het ongeluk) zijn we zo'n 5 keer bij de kliniek langsgeweest om Anco's wonden te laten verzorgen. De heling gaat minder snel dan gehoopt en verwacht. Zelfs de verpleegster gaf afgelopen maandag aan dat ze 'niet contente' was. We plagen haar maar een beetje wanneer ze zegt:”Kom overmorgen terug en dan kan het verband eraf!”. Klinkt als muziek in Anco's (en mijns ;-) oren, maar het is tot nu toe nog niet gelukt.

De zuster was er vandaag van overtuigd dat de wonden donderdag beter zullen zijn. Zo niet, dan gaan we bij haar thuis eten! Anco weet al wat hij plagend zal gaan zeggen bij binnenkomst donderdag: 'Dat wordt bij jou thuis eten!' Al hopen we natuurlijk van niet.

Het is bijzonder om te zien hoeveel collega's en Malinezen al aan Anco's stoel hebben gestaan. Zodra ze het horen, komen ze even langs om te groeten en beterschap te wensen. En om zo nu en dan stiekem een technische vraag te stellen. Wel een goede afleiding overigens voor Anco. Maandag stonden 2 van zijn studenten voor de deur en heeft hij de les gewoon door laten gaan. Daarna wel moeier dan normaal, maar dat geeft niet. Dan kan hij tenminste lekker slapen!

Mijn verjaardag was 'anders' dan anders. Het regende pijpenstelen (ja echt in Mali!), waardoor de stroom werd afgekapt. Toen hebben we in het donker bij kaarslicht een spelletje Carcassonne gespeeld. Het zwemmen in Eden Village houden we onszelf tegoed, al zal het nog wel eventjes duren voordat Anco weer een duik zal nemen.

Anco in de lappenmand

Het was even schrikken dinsdag in huize Van Bergeijk. Ewien kreeg rond 13.30 uur een telefoontje van Anco dat hij een ongeluk had gehad met de motor, toen hij op weg was naar collega's, niet ver bij ons huis vandaan. Een paar minuten na dit telefoontje stonden er ook wat mensen te kloppen aan de poort. Of ik niet met de auto even wilde komen. Natuurlijk! Ik wilde ook wel graag weten hoe 'erg' Anco er aan toe was.

Zo gezegd, zo gedaan: het ongeluk had nog geen paar honderd meter van ons huis plaatsgehad. Het was vanuit de auto ook duidelijk waar de plaats van het ongeval precies was. Er stond een hele groep rondom een bleek uitziende blanke man. De ziekenwagen en politie waren inmiddels ook gearriveerd. Een gehavende Anco (2 kapotte knieën, een bloedende linkerhand- en voet en heel wat schrammen) vertelde hen precies wat er gebeurd was.

Een oude man stak 'gehaast' de straat over (zoals vele Malinezen) om een busje / taxi (Sotrama) te halen. Altijd weer een levensgevaarlijke actie in onze ogen, omdat er bij het oversteken weinig naar het overige verkeer wordt gekeken, de blik is alleen gericht op het halen van zo'n Sotrama. Anco had de man al wel langs de weg zien staan, die vervolgens opeens overstak. Anco remde stevig toen hij dit doorkreeg, maar kon niet meer voorkomen dat hij ging glijden met de motor. Tijdens deze pijnlijke 'sliding' raakte hij de man, die vervolgens met zijn hoofd op de asfaltweg viel. Anco gleed al schurend over de weg en wist zich van zijn linkerzij op de rechter te draaien.

Al met al viel de schade aan motor en 'oude man' mee. Anco was er wat slechter aan toe en had flinke wonden aan bovengenoemde lichaamsdelen. Om deze te laten behandelen gingen we naar dr. Guindo, de dokterskliniek waar hij 2 jaar geleden ook behandeld is, maar toen voor typhus en malaria.

Het was rustig bij dr. Guindo, vanwege de middagpauze. Anco ging naar binnen, terwijl Ewien een recept in haar handen kreeg gedrukt om medicijnen te gaan halen bij de apotheek. Echt op zijn Malinees. Per patiënt de juiste medicijnen laten halen! Ondertussen gingen een verpleegster en verpleger aan de slag. De kapotte broek uit en eerst maar eens de schade bekijken.

De wonden werden vervolgens goed schoongemaakt, afgedekt en verbonden. Voor de zekerheid kreeg Anco ook een tetanusprik. Na ruim anderhalf uur konden we de kliniek weer verlaten, om vervolgens naar het politiebureau te gaan. Daar zat de broer van de 'tegenpartij' al te wachten op ons. Bij ongevallen in het verkeer ben je als blanke echter niet in je voordeel. Ook niet als de Malinese tegenpartij wellicht de schuldige in dit geval was.

Na veel heen en weer gepraat en het invullen van de nodige papieren, moesten we, aldus de politieagent, de eerste zorg betalen voor de oude man. Daarnaast kon Anco zijn motor alleen meekrijgen als er een expert naar had gekeken, uiteraard door ons betaald! Tijdens zo'n situatie is het altijd lastig om vriendelijk en beleefd te blijven, helemaal als je het gevoel krijgt dat gerechtigheid niet wordt gedaan....

Na weer 1,5 uur op het politiebureau te zijn geweest, konden we eindelijk op huis aan. Om vervolgens de dag erna nog een bezoek aan het bureau te brengen om de motor terug te vorderen en langs het verzekeringsbedrijf te gaan. Ook hier moesten we de politie weer betalen. En, jawel, de tegenpartij had geëist (zei de politieagent) dat we hem medische zorg zouden geven voor de rest van zijn leven!! Niet dus, zei ook de agent, dat was een te hoge eis.

Maar goed, al met al waren we dankbaar dat Anco én de oude man het er zo goed hadden afgebracht. Al voelde Ewien zich na de afsluiting bij de politie flink 'bekocht'. Je weet in zulke situaties nooit in wiens zak het geld terechtkomt. Vandaag, donderdag, zijn we teruggeweest naar het ziekenhuis en de wonden helen goed. Zaterdag wellicht nog één keer terug en dan rustig verder helen. Lastig is het wel, vindt Anco, om niet in staat te zijn om dingen te doen. En dan te bedenken dat we zondag, op Ewien's verjaardag, 'romantisch' naar Eden Village wilden, om lekker te zwemmen. We zullen zien; gezondheid is een groot goed, ook hier in Mali!