Tijdens de terugreis vanuit Bobo (Burkina Faso) kon ik het niet helpen ‘weg te dromen’ bij de gedachte aan de comfortabele heenreis…wat een verschil ;-) De heenreis kon ik meerijden met collega’s (Toyota pick-up, niet teveel mensen, versnaperingen en airco), terwijl ik op de terugweg plaatsnam in een tot de nok toe gevulde, maar vooral kokendhete lange afstandsbus.
Deze bus was niet alleen afgeladen met zoveel mogelijk personen, ook nog eens met zoveel mogelijk spullen onder de stoelen, in het gangpad en bovenop het dak. Bij een oneffen weg naar beneden dreigde hij meer dan eens uit balans te raken. Elke keer haalde ik opgelucht adem als de bus weer ‘wiel’ zette onder aan een schuine heuvel. Ik bekeek een en ander per deelaspect van de reis.
Eén ding wist ik echter zeker na een reis van ongeveer 10 uur (terwijl deze normaliter zo’n 4,5 max. zou moeten zijn)….Ik zal niet snel, zeg nooit nooit, meer een bus nemen om de grens over te gaan. Binnen Mali is het goedkoop vervoer, maar daar buiten wordt de stressfactor alleen maar hoger. Laat me een paar voorbeelden geven van deze ‘ultieme cultuurervaring’ ;-)
De bus was zo volgeladen, dat na enkele kilometers te hebben gereden er al een ‘correctie’ moest worden gemaakt. Iedereen er weer uit, het onderstel van de bus corrigeren (vraag me niets precies welk deel) en toen weer inladen. Hmm, dat begint goed dacht ik, het kon wel eens een lange rit worden.
De echte ellende begon echter pas bij de beide grenzen, Burkina Faso en Mali. De bus leek het ideale vervoermiddel te zijn voor hen die hun ID-papieren niet in orde hadden. Vaak kwamen ze er af door 1.000 CFA (ruim 1,5 euro) te betalen, al ging die vlieger niet altijd op. Het (steekpenningen)systeem wordt dan ook in stand gehouden door dit alles. Het is goedkoper voor de partij zonder papieren en de douanier wordt er ook niet slechter van.
Het wordt alleen wel lastig als je als passagier (met papieren tip top in orde) niet aan deze praktijken mee wilt doen. Iedereen werd dan ook gesommeerd om 1.000 CFA te betalen. Ikzelf was net met Boven in debat over het feit dat ik op duidelijke, maar niet al te onvriendelijke manier wilde gaan zeggen dat ik het bedrag niet wilde betalen. Laat ik nu de enige zijn die zo m’n paspoort terug in handen krijg gedrukt ;-)
En ja, dan barst er enige discussie los. Waarom ik als blanke (met geld…) de gevraagde 1.000 CFA weigerde te betalen. Op die manier kreeg ik wel de kans om uit te leggen waarom ik anders wilde zijn. Even later ontkwam ik er echter met geen mogelijkheid aan om 200 CFA (per persoon) te betalen, omdat de bus moest worden geëscorteerd. De kans op bandieten was groot, het was al laat, en even later stapte er dan ook een douanier met grote radio binnen. Als hij nu een geweer bij zich had, had ik er misschien nog iets van begrepen ;-)
Ondanks het afzien en lange tijd in de rij (bij de grens) en buiten staan, was het toch de moeite waard om een keer een busreis als deze mee te maken. Het is bijzonder om te zien hoe de passagiers in de bus zich gedurende de reis tot een groep omvormen. Een ieder let en zorgt voor elkaar, er worden menige contacten gelegd. De relationele kant van de Afrikaanse samenleving komt ook in een bus volledig tot uiting.
Is weer eens anders dan mijn dagelijkse busreis soms naar Wassenaar (was werk), terwijl iedereen z’n neus in krant of boek heeft gestoken. Maar blij was ik wel, toen ik na 10/11 uur weer voet op vaste bodem kon zetten. Want vermoeiend is het wel...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten