Weekendje paradijs

Zo wordt ons jaarlijkse weekendje k(r)amperen met het team gekscherend genoemd....Door onze vrienden uit Guinee die net in Mali zijn aangekomen. Wat een verschil aldus hen, Mali/Bamako of Guinee/Conakry. Zoveel meer ontwikkeld, al blijven bepaalde algemene straatbeelden gelijk.

Hieruit blijkt altijd maar weer dat alles 'relatief' is. En je vooral je ogen gericht moet houden op de goede dingen van het land, de mensen, het leven hier. Van dit 'goede' van Mali gaan we van het weekend meer zien dan ons wellicht lief is ;-) We strijken als team namelijk neer op een plek wat in de volksmond “het paradijs van Mali” wordt genoemd.

Teriya Bugu
Letterlijk uit het Bambara vertaald betekent teriya bugu: de strohut van de vriendschap ;-) Het dorp is al in 1960 gebouwd door een Franse pater met de naam 'Bernard Verspieren'. Hij had een ware passie voor het land Mali en haar mensen en heeft vrijwel zijn hele leven hier gewoond. Vandaag de dag wordt Teriya Bugu gezien als een ware oase in de bush.

Met o.a. ruim 200.000 geplante bomen aan de rand van de rivier de Bani, een boerderij met hoenderhof, een grote moestuin, een dorp van ruim 500 inwoners + school en andere activiteiten, een museum, een hotel en (als we op de foto afgaan op het web) een bijzonder aantal zonnepanelen ;-)

Sommige van ons team betrekken in dit paradijs een huisje, wij zelf gaan traditioneel kamperen. Al kunnen we ons laten verleiden tot het eten van een maaltijd in het restaurant. Deze tijd wordt elk jaar gebruikt om als team niet alleen samen te werken, maar er ook samen op uit te trekken. En uiteraard om het nieuwe jaar in te luiden.

2007
Het jaar 2007 zal voor ons alweer het derde jaar in Mali in gaan luiden. Jaren waarin we goede en minder goede tijden hebben gekend, zowel qua werk als privé. Het computerproject in de jonge jongensgevangenis zal in Januari 2007 extra aandacht en tijd van ons vragen. Afgelopen week zijn we naar de gevangenis geweest en toen schrok ik wel van de 'magerheid' van bepaalde jongeren in de gevangenis. Het was toch alweer een tijdje geleden dat we de gevangenis hadden bezocht.

Vandaag hopen we wederom (na gisteren al een poging te hebben gedaan) de computers op te kunnen halen om hen van enig onderhoud c.q. update te voorzien. Deze stap zal de deur weer open moeten doen om tot een gesprek met de directeur te komen over de toekomst van het project. We gaan het gesprek open in en hopen en bidden dat de relatie met de directeur mag verbeteren. Een en ander gaat iedere keer ten koste van de jongens, die ongeduldig vragen wanneer het project weer van start zal gaan.

Maar daarover meer in 2007 ;-) Dit weekend zullen we de door ons gekochte vuurpijlen afsteken. Op een gezegend en gezond Nieuwjaar, zowel voor u allen als voor ons! Tot volgend jaar....

Kerstboom doet intrede

Onze eerste échte Kerst in Mali....Onze eerste Kerst in 2004 waren we in Sierra Leone. In 2005 deden we Burkina Faso aan. Hierbij stonden we eigenlijk niet direct stil, tot Paul (onze cyberman) ons vroeg waar we dit jaar naar toegingen...Nou uh, nergens, want we krijgen na de Kerst bezoek. Taalvrienden van Les Cedres die zelf in een klein plaatsje Kissidougou in Guinee wonen.

Maar goed, Kerst in Mali dus. Tot nu toe een waar feest. Al was Kerstnacht voor ons even afzien, vanwege de knoerdharde muziek tot 3,4 uur in de nacht en de honden die door het dolle heen waren. Met 3 mannen en 1 vrouw onder hen valt het niet altijd mee, en moeten we ze zo nu en dan a.g.v jaloezie uit elkaar halen.

De kerstboom dus...een kleine, kleurige, nepperd wel te verstaan. Niet dat dit nu zo belangrijk is aan de Kerst, maar wel uniek in huize Bergeijk. Vrijdagavond kreeg Anco deze cadeau, om aldus collega's de vrede in huis te bewaren ;-) Ikzelf ben namelijk met kerstbomen opgegroeid, Anco niet en die gaf er dus ook weinig om. Amerikaanse collega's was dit ter ore gekomen (in Amerika is het Kerstfeest een groot, kleurrijk feest!!) en besloten een kleine voor ons op de kop te tikken. Zo gezegd, zo gedaan. En laten we er nu beide van genieten ;-)

Terug waar het allemaal om draait. Niet om de boom, of de cadeaus die eronder liggen. Ook niet om de kleding, of wat eten we die dag? Aspecten overigens, die door sommige mensen in Mali wel als erg belangrijk worden beschouwd. Zo kan het voorkomen dat mensen al hun geld aan het kopen van kleding voor de hele familie opmaken, en dan vergeten dat er ook nog moet worden gegeten. Leningen bij hun bazen zijn dan (helaas) vaak aan de orde van de dag in deze feestmaanden.

Het viel ons beiden vanochtend in de kerk op, dat er maar een klein aantal gemeenteleden waren met de “Kerststof” van dit jaar. Waaraan dit ligt / lag is ons nog niet duidelijk geworden. Interessant gegeven om in het nieuwe jaar eens na te vragen bij onze dominee.

De Kerstboodschap van vandaag borduurde voort op die van gisteren: vrede. In hoeverre we vrede hebben binnen onze familie? Binnen onze buurt? Binnen onze gemeente? Met de mensen om ons heen? Hierbij werd Jezus aangehaald als de “Prins van de vrede”, genoemd in Jesaja 9: 5. Dat het onze opdracht is, als navolgers van Koning Jezus, om in vrede te leven met onze omgeving, met onze medemens. Ongeacht de situaties waarin we verkeren. Het is een 'staat' die je aanneemt, een houding die Jezus ons leert.

Net voor de Kerst hebben maar liefst 210 dopelingen aan deze opdracht gehoor gegeven. Om navolgers te worden van Jezus. Onze gemeente in Magnambougou telde 29 dopelingen onder het totaal van 210. Aan hen, maar ook aan ons, de opdracht om “mensen van vrede” te zijn, te worden. Een uitdaging voor het jaar dat voor ons ligt. Waarbij we klein mogen beginnen, binnen ons gezin, de mensen om ons heen...

Vanuit Mali dan ook een vrederijk 2007 toegewenst!

Pats, weer een vlieg

Het leven in de 'bush' (Malinees platteland) is ons sinds kort niet meer onbekend. Van zaterdag tot en met woensdag woonden en werkten we in Farakala. Faraka wat? Juist ja, pak je atlas er maar NIET bij, want ook wij kregen het voor vertrek geen helder beeld waar we nu precies zouden neerstrijken ;-)

Farakala dus, een niet onbelangrijk dorpje gelegen in het zuiden van Mali. Een dorp waar CAMA wortels heeft als het gaat om o.a. bijbelvertaalwerk. Een plek waar een oud-collega nog regelmatig naar terugkeert vanuit Nederland om met een lokaal vertaalteam verder te werken aan de vertaling van het Nieuwe Testament in Senoufo.

Voor ons dus dé plek waar we onze eerste echte “bush” ervaring opdeden. Maar dat niet alleen, we hebben ook – op verzoek - technische hand- en spandiensten verleend aan het vertaalteam aldaar. Met als resultaat: de toevoeging van een zonnepaneel en onderwijs als het gaat om batterij- en computeronderhoud. Geen overbodige luxe, met een duidelijk faciliterende functie binnen het hele vertaalwerk.

Het was een leuke, maar vooral leerzame ervaring. Dagen waarin we stromend water en het hebben van een koude koelkast meer en meer zijn gaan waarderen. Iets wat we in de bush-dagen moesten 'ontberen' ...We zullen het doortrekken van het toilet dan ook niet meer als vanzelfsprekend beschouwen ;-) De mug in Bamako verpopte zich in de bush als vlieg. Enigszins irritant, helemaal als ze ook nog eens aanhankelijk werden ;-) We hebben de afgelopen dagen dan ook meegedaan aan de wedstrijd (op de muur bijgehouden) “wie slaat de meeste vliegen per dag dood?”

Maar bovenal was het geweldig om te zien hoe een vertaalteam functioneert. En hoe serieus er binnen zo'n team ook aan de juiste vertaling (in culturele, maar ook contextuele zin) van de bijbel wordt gewerkt. Niet dat we daar voorheen aan twijfelden, maar het vertaalproces bleef voor ons technici toch nog enigszins 'vaag'. Nu mochten we met eigen ogen en oren zien hoe een en ander in zijn werk gaat. Petje af!!

Ook de vertalers hadden honger naar het op de juiste manier omgaan met hun spullen. Op het laatst was het niet alleen Anco die theorieën aandroeg, maar kwamen de vertalers ook met hun eigen praktijkvragen. Echt leuk en bemoedigend om te zien. In Februari 2007 zullen we, als het goed is, nog een keer naar Farakala terugkeren voor een follow-up.

Enigszins verbaasd waren we op zondag om een dienst te horen in zowel Senoufo als Bambara. Talen die overigens erg verschillend zijn, het Senoufo had in onze oren meer weg van Chinees ;-) Ik, Ewien, was dan ook in zekere zin blij dat we Bambara mogen leren. De gemeente vormde een voor Malinese (dorps)begrippen grote groep. Later hoorden we dat ook de burgemeester christen is!!

De gemeente in Farakala groeit dan ook, waarbij de burgemeester een duidelijke voorbeeldfunctie heeft. In dorpen willen de mensen vaak dat christenen het Evangelie eerst brengen aan het dorpshoofd en/of de leider, alvorens zij bereid zijn te luisteren. Om het dorp op deze wijze voor 'bepaalde invloeden' te behoeden.

Even er tussenuit

Gisterenmiddag, avond en nacht zijn Anco en ik er even tussenuit geweest ;-) Telefoon uit, geen laptop mee, en al helemaal geen checken van de e-mail. Dacht Anco nog toen hij de auto instapte dat hij kerstinkopen ging doen, op het moment dat we bij een hotel parkeerden werd hij toch wel erg achterdochtig. Iets in het hele kerstinkoop-verhaal klopte niet, bleef hij maar zeggen ;-)

En dat klopte....Ik had namelijk stiekum een nachtje geboekt in een hotel in Bamako, ter ere van ons 5,5 jarig huwelijk. Nou niet echt een periode die je normaliter viert, maar na al het ziek-zijn van de laatste maand/weken, vond ik dat een verwennerij op z'n plaats was. En dat was het!! Het zwembadwater was erg koud, maar na even doorbijten was ook dat een verfrissing ;-)

We moesten dan ook hard lachen toen we vanochtend bij onze velddirecteur kwamen voor een gesprek, en hij als eerste vroeg wat we vonden van de e-mail die hij ons gisteren had gestuurd. E-mail? Geen idee, hebben we niet gelezen sinds gisterenmiddag 3 uur, vertelden we met een grijns. Nou, we kunnen jullie vertellen dat dat hem even van zijn stuk bracht. Technische mensen zo lang zonder laptop en/of e-mail? Hoe is dat mogelijk?

Vandaag bereiden we ons voor op een korte reis naar Farakela, een plek waar een Nederlandse SIL-collega van ons werkt. In dit dorp, gelegen op het Malinese platteland (zeg maar), zijn zij druk bezig met de vertaling van de bijbel in het Sénoufo. Wij gaan dit keer met haar mee om eens een kijkje te nemen naar de technische opzet van het project. Om tevens te bekijken waar verbeteringen kunnen worden aangebracht en op welke manier.

Anco's maag- en darmklachten zijn nog niet over, of kwamen eigenlijk een tijdje geleden weer terug. We zullen dan ook de Amerikaanse arts raadplegen wat te doen en belangrijker wat (aan medicijnen) mee te nemen, voordat we op pad gaan. Ook zullen we eens kijken of het drinken van gekocht mineraalwater zijn lichaam goed doet. Anco's maag heeft vanaf het begin van onze tijd in Mali enige moeite gehad met het gefilterde 'Bamakose' water.

Na onze terugkeer in Bamako staan de Kerstdagen alweer voor de deur. Ik vertelde vandaag nog tegen een collega dat Kerst vieren nog steeds een beetje vreemd aanvoelt, als de zon zo hoog aan de hemel staat. Dit jaar zullen we Kerst voor het eerst 'helemaal' vieren in Bamako (vorig jaar waren we in Burkina Faso, het jaar ervoor in Sierra Leone).

Na de Kerst komen taalschoolvrienden van ons, nu woonachtig in Guinée, naar Bamako. We zien er naar uit om hen te ontmoeten! Kerst is tenslotte een feest dat je met familie, vrienden wilt vieren, in welke plaats of land dan ook...

Muziekfeest in de gemeente

Het uitpakken van de container was niet alleen feest voor ons, ook voor onze gemeente in Magnambougou (wijk vlak bij onze wijk Sogoniko ;-) In de container hadden we namelijk een mengpaneel, een multikabel en een drumstel. Vanochtend was de onofficiële ingebruikname....en gezongen, gedanst en geklapt werd er !!

Ikzelf had niet gedacht wat voor verschil het hebben van deze dingen wel niet kan maken. Opeens was ik veel meer bij de les ;-) en kon ik naar mijn idee meer van het Bambara volgen. Ook de musici speelden er vrolijk op los en hadden wel degelijk door welke mogelijkheden de kerk waren binnengekomen.

Onze dominee Abel, zelf een musicus, liet alle gekregen dingen tijdens de dienst omhoog houden, zodat alle gemeenteleden het konden zien. De mannen en kinderen (jongens om precies te zijn) gingen staan en hadden de meeste interesse. Hoe onverwachts ;-)

Toen Anco gisteren alle spullen met de muziekgroep ging testen, kwam hij vol verhalen thuis. Iedereen was zo ontzettend blij en dankbaar en vertelden hoeveel jaren ze naar dit moment hadden uitgekeken. We hebben al wel eens eerder verteld dat de muziekgroep van onze gemeente als het ware door Mali heenreist. Ze worden vaak gevraagd om op conferenties e.d. te spelen.

Ook het drumstel werd tijdens de Franse dienst ingewijd. Bedankt Erwin, je had moeten zien hoe het ritme een ieders lichaam heen en weer deed bewegen. Op een manier die ons Nederlanders niet eigen is ;-) Voordat alles werd neergezet gisteren werd er uitvoerig gedankt en gebeden. Dat de spullen die zij van God mochten ontvangen ook beschermd mogen worden tegen alle kwaad. Bijzonder, vertelde Anco, dat Afrikanen ook daar uitgebreid voor bidden en danken. Iets wat wij in het Westen niet altijd gewend zijn.

Bij het zien van de volle kerkzaal dwaalden mijn gedachten even af naar gisterenavond. Toen trok de nieuwe James Bond film namelijk een volle filmzaal. Iets wat wij nog nooit hadden meegemaakt in de twee jaar dat we in Bamako wonen. Heel ander publiek zagen we ook, de jeugd en wat rijkere bovenlaag van Bamako.

Ter gelegenheid van een afscheid van een Nederlandse vriendin hadden we bij de filmzaal afgesproken. Niet mijn type film overigens, als ik heel eerlijk ben. Toch was het een bijzondere culturele ervaring. Het is heel gewoon dat mensen tijdens de film zitten te kletsen en zo nu en dan werd er ook geapplaudiseerd als James zich weer uit een peniebele situatie had gered. Slap verhaal vond ik het overigens wel, maar dat kwam wellicht ook doordat ik de helft van het “gesynchroniseerde” Frans niet verstond ;-)

De bekende slogan riep gegiechel op: Je m'appelle Bond, James Bond....Beide evementen met een cultureel sausje, alleen van heel andere orde. Een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan de aanschaf van alle instrumenten: heel hartelijk dank vanuit een dankbare gemeente in Mali!!

Beefburgers ipv pepernoten

Sinterklaas pakken we dit jaar groter aan dan we dachten ;-) Vanmiddag was het dan eindelijk zover...De container kwam binnen, om 12.41 uur om precies te zijn...

Voordat de container het erf opreed, grapten we nog over de kleur die de container had. Die was ik spontaan vergeten in al die maanden ;-) Laat ik er nu ook nog spontaan naast zitten. Ik dacht toch echt dat hij rood was, maar uiteindelijk was hij toch groen. Misschien toch kleurenblind?

Maar goed, het was nog een hele onderneming om de container (alles bij elkaar toch zo'n 7 ton) heelhuids op vaste grond te krijgen. Op geheel Malinese wijze moest er eerst nog een deal worden gemaakt over de prijs van de heftruck. Laat Anco's vriend Madany de prijs nog op het laatste moment met 2/3e omlaag weten te krijgen.

De container moest over de poort van de compound van collega's worden getild. De drempel was vrij hoog en het was ook nog eens lastig met een electriteitsdraad waar de heftruck onder moest blijven. Ik heb in mijn leven nog nooit een vracht zo wiebelend over de drempel zien gaan. Toen het “moment suprême” dan ook daar was, keek ik maar niet. Stond eerlijk gezegd hard te bidden dat er niets mis zou gaan. Heb al teveel verhalen gehoord van containers die van de trein en/of heftruck vallen.

Maar het lukte wel (zie foto's als bewijs)....En daar waren we meer dan blij om. Zodra de container op de grond stond, begon de poppenkast pas echt. De douane kwam drie man/vrouw sterk de container 'controleren'. Onder toeziend oog van de douane mag de deur pas worden opengemaakt. Dit gedeelte van het proces staat me het meest tegen. De douaneambtenaren kunnen echt vervelend doen en je op de zenuwen werken. Daarnaast zeggen ze het één en doen het ander.

Nadat de groep weg was kon het echte werk beginnen. Met twee jongens van Madany hebben we de hele dag uitgepakt, gesorteerd etc. Een hele klus, gelukkig was het vandaag niet al te warm. Daarna naar huis en onze eerste lading in de auto eens rustig bekijken. We hadden in ieder geval een doos lekkers met ons meegebracht.

Op deze wijze werd het vandaag toch nog een heus Sinterklaasfeest, alleen dan zonder pepernoten en taai taai. Beefburgers en chocomel, dat is weer eens iets anders. Het gebeurd tenslotte niet elke dag dat onze container binnenkomt, zonder dat er ook maar iets van de inhoud is beschadigd ;-)

Met onze inhoud kunnen we weer een tijd vooruit, de container bevatte met name spullen voor (toekomstige) projecten. Een Sinterklaasfeest om niet snel te vergeten en vooral dankbaar te zijn.

Zie ginds komt de....

Container voor ons dan....Sinterklaas ook wel, maar die valt dit jaar een beetje weg tegen de mogelijke komst van onze container. Ja, ja het is echt waar. De berichten vertellen ons dat maandag of dinsdag wel eens DE dag kan zijn dat hij vrijkomt en daadwerkelijk naar onze wijk wordt vervoerd. Maar het blijft natuurlijk: eerst zien, dan geloven!

Maandag, aldus het plan, worden de laatste onderhandelingen gevoerd om de prijs van het stallen bij de douane definitief te bepalen. Deze loopt aardig op als de container er al zo'n 2 maanden staat ;-) Al met al moet een en ander maandag worden afgehandeld, zodat de container eindelijk vrijgegeven kan worden.

En dan Sinterklaas...Wellicht vragen jullie in NL je af of we de Sint in Mali vergeten? Nee hoor, Sinterklaas wordt volop gevierd. Niet alleen door ons in het klein, maar ook bij de Nederlandse Ambassade in het groot. Het geeft elk jaar weer grappige reacties op de gezichten van Malinezen, wanneer Sint en zijn pieten voorbij lopen. Ze vinden het wellicht het vreemdst dat blanken schoensmeer op hun gezicht smeren, om piet te zijn ;-)

Binnen ons internationale team hebben we eerdere jaren ook Sinterklaas gevierd. Dit jaar doen we het als Nederlanders onder elkaar. Het is niet half zo leuk om Sinterklaas te vieren, als je niet eens kunt dichten in je eigen taal. Met onze Amerikaanse collega's erbij werden het namelijk gedichten in het Engels, pff lastig hoor. Helemaal als je zelf al zo'n goede dichter in 'de Neerlandsche taal' bent (ahum)....

Maar goed, dit jaar geen gedichten voor ons. Met een kleine groep vrienden gaan we kaasfonduen, gewapend met ieder drie cadeautjes. Van deze drie zijn er twee minder/niet leuk en één leuk. Het gaat er uiteindelijk om om al dobbelend een leuk cadeautje van de ander (reeds uitgepakt) in handen te krijgen of voor een nog ingepakt (maar wellicht minder leuk) cadeautje te gaan. Het is iedere keer maar weer de vraag waarmee je uiteindelijk naar huis gaat.

Rond de Kerst vorig jaar hebben we een soortgelijk 'spel' met ons team in Bamako gedaan. Dat gaf zo nu en dan hilarische momenten. De één was niet zo vrij om iets van een ander te 'stelen', terwijl de ander dit absoluut wel was. Ook culturele verschillen komen hier altijd duidelijk naar voren.

Goede herinneringen koesteren we aan ditzelfde spel, gedaan met Malinese dominees en hun vrouwen. Nooit gedacht voorheen dat Malinezen hier zo fanatiek in kunnen zijn. Het werd een avond waarin veel gelachen werd en waarin het de sfeer duidelijk ten goede kwam.

Al met al voelt Anco zich dagelijks sterker, beter. Hij heeft dan ook weer zin om erop uit te gaan. Dat ligt toch heel anders als je je niet lekker voelt. We zijn er in ieder geval blij mee, want ziek zijn is ook niet alles. Hier niet, maar ook in Nederland niet.

Voor nu een gezellig en gezond Sinterklaasfeest toegewenst! Eet niet teveel taai taai en pepernoten...