Gevraagd: nieuwe mindset !

De tijd vliegt, 'k zag dat het alweer 5 dagen geleden is dat de laatste weblog uitkwam. Maar goed, een voorbijvliegende tijd is beter dan het uitzitten van onze tijd, zullen we maar zeggen ;-) Maar goed, een nieuwe dag / week, een nieuw onderwerp. En wel een 'nieuwe mindset'....Hmm, wat zal dat gaan brengen?

Ik heb het al wel eens vaker (terloops) genoemd. Wij, westerlingen, hebben vaak zo'n andere gedachtengang dan de West-Afrikanen. Het is bijna alsof je te maken hebt met twee uitersten, die elkaar niet altijd begrijpen. Wij plannen vooruit, de Afrikanen (over het algemeen) leven bij de dag. Wij proberen dingen 'direct' met elkaar uit te praten (ook niet altijd, laten we eerlijk zijn), Afrikanen maken dingen duidelijk via een (lange) omweg. Wij zitten met onze neus in de boeken om ons nieuwe vaardigheden eigen te maken, bij de Afrikanen gaat het mond op mond, generatie op generatie.

Waarmee ik overig absoluut niet beweer dat het één beter is dan het ander. Maar 'ruis' (mooi commuicatiewoord) geeft het op z'n tijd wel. Neem nu het project in de jongensgevangenis Bolle Mineur. Wij hadden echt gehoopt vandaag aan de slag te gaan met onze 4 eerste leerlingen. Maar om enige redenen is dat niet het geval. Krijgen we de precieze toedracht luid en duidelijk gecommuniceerd? Nee niet echt, want dat is cultureel gezien niet de manier waarop je het doet. Via via worden dingen duidelijk en dan vaak nog niet helemaal. Frusterend zo nu en dan, moeten we toegeven, voor ons nuchtere Nederlanders.

Stel je ook bijvoorbeeld de volgende situatie voor. Ewien zit in de tuin met 3 jonge Malinese meiden, die haar zo nu en dan opzoeken. Water (cultuur gezien correct) is geserveerd, het gesprek kan beginnen (zouden wij zeggen)! Een doodse stilte volgt, zo nu en dan afgewisseld met (zenuwachtig) gegiechel van hun kant. Ewien probeert bijna krampachtig het gesprek op gang te krijgen én te houden en vuurt allerlei vragen op hen af. Cultureel gezien juist? Hmm, ben ik nog niet helemaal uit, want het gevolg is dat hun gelach luider en zenuwachtiger wordt.

Sja, wat doe je dan? Hen vragen waarom ze zo lachen, dacht de Westersdenkende Ewien. Gewoon om alle dingen duidelijk te krijgen en er van te leren. Mis, het werd stiller, en stiller, en stiller....Drie meiden staren in het niets, Ewien weet zich slecht een houding te geven. En toch komen ze iedere keer terug ;-)

Wat maakt dit duidelijk? In ieder geval dat de dingen niet altijd zijn zoals ze lijken. Een Malinees kan lachen, omdat ze lol hebben, zenuwachtig zijn, zich 'embarrased' voelen en ga zo maar door. Daarnaast zullen ze nooit echt in je gezicht zeggen wat er mis is of wat ze precies van je willen (als het gaat om de gevangenis). Het is een soort onderhandeling die plaatsvindt, je weet wanneer je begint niet precies waarop je uitkomt. Lastig vaak, maar ook een uitdaging. Om onszelf als het ware uit ons cultureel denkpatroon los te maken en ons te proberen te plaatsen in die van het land waarin we wonen en werken.

Een uitdaging zoals gezegd, gepaard met vallen en opstaan. Je klein voelen/onervaren, relativeren en toch weer doorgaan. En vooral, kunnen we na een jaar Mali zeggen, blijven lachen! Om jezelf en om de ander/elkaar! Malinese vrienden als raadgevers zijn daarbij onontbeerlijk.

Bijzondere dagen

Het was vroeg vandaag, vroeger dan normaal toen ik uit bed stapte ;-) Om welke reden dan wel, hoor ik jullie denken...Wel, we hebben er een kleine bij, ofwel twee tijdelijk dan. Twee jonge puppy's die zich gedragen als twee kleine baby's, voor zover we dat kunnen inschatten zonder ooit ouders geweest te zijn.

Het is wel erg leuk hoor, twee van die kleine waggelende lab's de hele tijd achter je aan. Ze volgen je werkelijk tot in de verste uithoeken van huis en compound. Maar zo nu en dan moet er ook gewerkt worden. Ons volgende project thuis zal zijn, je raadt het wellicht al, een speelweide. Waar je ze in kunt zetten, zonder elke minuut op ze te hoeven letten.

Klinkt alsof ik het zonder liefde zeg, maar dat is niet zo! We hebben ook alle kinderen van de compound er direct bij, omdat ze, aldus de ouders, nu nauwelijks meer thuis zijn. En ja, da's soms ook gewoon lastig, om een klein kind te vertellen dat de puppy's ook rust nodig hebben. Dat ze, omdat ze zo klein zijn, nog veel moeten slapen. Ja, vertel dat maar eens, terwijl twee grote bruine kinder- en puppyogen je vol verwondering aankijken. Uhhhhhhhhhhhh....(gloeps)

Goede oefening dus, twee jonge hondjes (vanaf morgen één). Vandaag was niet alleen een bijzondere dag, omdat we er een nieuw familielid bij hebben gekregen, hij luistert overigens naar de naam Bantu (= mensenvriend). Vandaag zijn we ook officieel ons werk (= computerproject) in de jeugdgevangenis Bolle Mineur gestart. Dit luidde we in door middel van een 'dedication service'. Excuses voor de Engelse termen door alle Weblogs heen, zo nu en dan kunnen we niet meer in het Nederlands denken. Engels, Frans en Bambara dingen naar de eerste plaats in onze hersenen.

[Vervolg] We komen net thuis van de 'dedication' (opening) van het computerproject in de jongensgevangenis. Het was gaaf om het enthousiasme van, met name, de jongeren te zien. Ook de directeurszoon en 'aanhang' waren aanwezig. Carina opende met twee liederen in Bambara, die ook de jongens goed konden meezingen. En meezingen en klappen deden ze. Overigens wel bijzonder in een (Moslim) cultuur waar zingen niet gewoon is. Daarna sprak de directeurszoon van de gevangenis een kort woordje, gevolgd door Joel Bubna, onze directeur.

Samen bidden en zingen en daarna: de officiële opening van de computerzaal. Een opening in Afrika is geen opening als er geen lintje wordt doorgeknipt en een cakje gegeten (hebben we ons laten vertellen). Anatole (medewerker in de gevangenis) knipte dan ook een heus 'oranje' lint door. Vervolgens gaf Anco nog een kortje demonstratie hoe je de muis goed onder de knie kan krijgen. Jawel, door middel van een spelletje op de computer ;-) Joel sloot af met gebed en de officiële opening was een feit. Joel, onze computerleraar (erg verwarrend die namen) hoopt volgende week van start te gaan.

We hopen met het project de jongens computervaardigheden bij te brengen. Zodat ze een betere kans hebben op de arbeidsmarkt, zodra ze de jeugdgevangenis verlaten. Maar, zoals Joel Bubna ook in zijn 'speech' zei, bovenal willen we de boodschap 'achter' de computer aan hen duidelijk maken. Dat God ook van hen, gevangenen, houdt en naar hen omkijkt.

Europa wonderland!?

Vrijdag werd ik er weer mee geconfronteerd: de gemiddelde Afrikaan (jong en oud) denkt dat Europa een droomland (nou ja land...) is. Dat de Nederlanders geen zorgen kennen, er geen sprake is van probleemwijken, etcetera.

De nieuwe Nederlandse juf in Bamako vertelde me dat haar Franse leraar verbaasd stond dat ook Nederland moeilijk opvoedbare jongeren kent. Tijdens haar lessen praten ze namelijk over allerlei culturele verschillen tussen een land als Mali en Nederland. In Mali laten sommige ouders hun kind namelijk in de 'gevangenis' plaatsen als ze onhandelbaar zijn. Wij discussiërden er later over, dat het opvoeden van je eigen kinderen toch taak nr. 1 van de ouders is.

In de namiddag bezocht ik mijn Malinese (tiener)vriendinnen bij hun op de compound. Dat geeft zo nu en dan grappige situaties en op deze wijze word ik qua cultuur ook ondergedompeld. Ik zie bij hen meer een stukje van hun achtergrond, opvoeding etc (ze zijn tenslotte in hun eigen omgeving), dan dat ze mij bezoeken aan huis.

Tijdens deze bezoeken neem ik Bambara-literatuur mee en is zij, als het ware, mijn leraar. Het maffe is dat ik vaak beter kan lezen (Bambara is een fonetische taal), zonder er een woord van te begrijpen. Haar leeskwaliteiten zijn wat minder, maar zij begrijpt het weer beter. Grappig stel vormen we zo ;-)

Maar goed, onder de 'lessen' speelt zich van alles af op de compound. Je hebt een vrij uitzicht op de straat en er wordt van links en rechts begroet. Dan komen er weer kinderen voorbij die ze kent en die roept om hen een opdracht te geven. Eén situatie blijft me bij en dat is deze.

Een meisje komt voorbij met een schaal kinderkleren op haar hoofd. Ze roepen haar naar binnen, op de compound. Ze laten haar plaatsnemen op een kruk en met meerdere vrouwen gaan we door de schaal heen, om te zien of er iets moois voor 'Baby' (meisje van ongeveer een jaar) tussenzit. Ondertussen onderhandelen ze over de prijs.

Eén setje vinden ze wel mooi (broek met bijbehorend t-shirtje) en de prijs blijkt 1.250 CFA te zijn (ongeveer 2 euro). Een hoop geld voor de gemiddelde Malinees. Mijn vriendin maakt dan ook de opmerking (in het Frans) dat dat in Europa veel goedkoper is, want Europa is nu eenmaal goedkoper dan Mali. Hoe dat erin geslopen is weet ik niet....Ik antwoord dan ook vriendelijk, maar resoluut, dat dat geheel niet het geval is.

Europa is niet goedkoper dan Mali, ik zou zo snel niet weten op welk gebied. Het pakje wat ze wilden kopen kost in Europa toch al snel 5 – 7 euro. Nou, je had hun gezichten moeten zien. Een en al ongeloof. Dat kon toch niet, want elke Malinees die naar Europa (vooral Frankrijk) vertrekt, komt niet meer terug. Ze moeten het daar wel goed hebben en gelukkig zijn. Niets is vaak minder waar. We hebben een aantal Afrikanen ontmoet in Parijs, tijdens onze Franse studie. Ze zaten opeengepakt in een flatje en zagen er alles behalve gelukkig uit! Maar ja, teruggaan is ook bijna niet mogelijk, want dat betekent gezichtsverlies. Hoezo een dilemma??!!

Dankdienst voetbalstadium Bamako

Zondag deed zich een bijzondere dienst voor, in het voetbalstadium Modibo Keita stadium in Bamako. Zo'n, naar schatting, 7.000 christenen en niet-christenen kwamen bijeen om te danken voor de regen en het gewas. Het was een machtig gezicht/gebeuren om op deze manier bij elkaar te mogen zijn.

Voor deze gelegenheid hadden Anco's vriend Madany zijn bus (Sotrama) aan ons uitgeleend. Op die manier konden we tot 20 mensen uit de buurt met ons meenemen. Dit groene busje dient normaalgesproken als openbaar vervoer in en rond Bamako. Het heeft ook de naam van zijn internetbedrijf Teliman op de zijkant. Helaas vergat ik in alle opwinding een foto te maken, dat terwijl ik mijn toestel gewoon in mijn tas had.

Maar goed, we reden dus naar het huis van enige (moslim)vriendinnen in de buurt en die vonden het wel een hele happening om in zo'n 'afgehuurde' bus te zitten. Ook het stadium is voor hen een speciale plek, omdat ze daar niet wekelijks een bezoek aan brengen.

Toen wij hen uitnodigden de dag ervoor en we vertelden dat we ze met dit busje zouden komen ophalen werden ze helemaal enthousiast en zeiden: Ja, ik, ik ga mee. Enige minuten later wilden ze dan toch wel weten waar we eigenlijk heen zouden gaan ;-)

De dienst stond in het teken van eenheid (van kerken), en dank voor regen en gewas. Ook werd er speciaal gebeden voor de aanhoudende situatie in Ivoorkust. Het publiek leefde helemaal op, ook onze vriendinnen, toen het koor een speciaal lied en dans opvoerde. Dit bleek qua cultuur dicht bij hun beleving te liggen. De twee uur durende dienst was goed en vreugdevol. Met name van het samen zingen in zo'n grote groep gaat veel kracht uit.

De spreker was voor ons niet altijd goed te verstaan (hij sprak Frans) vanwege zijn snelheid en de kwaliteit van geluid, de vertaler (in Bambara) was echter goed te volgen. En daar gaat het tenslotte voor de grootste groep Bambarasprekenden om.

Op de terugweg namen we meer mensen mee dan de groep waarmee we kwamen...Bij het einde van de rit kregen de meiden er zo'n schik in dat ze, net als een 'echte' Sotrama, de plaats van bestemming naar allerlei mensen van de weg riepen. Tot hilariteit van hen, maar wellicht schrik van onze chauffeur ;-) Hij zag de Sotrama al helemaal gevuld raken met drommen mensen. Voor hen is een dagje Sotrama rijden zoiets als een dagje met de SRV-wagen mee in Nederland. Dat is denk ik de beste vergelijking. Bestaat deze overigens nog??

Werk achter tralies

Dit keer een weblog over 'gevangeniswerk'. Dit naar aanleiding van o.a. een doop van 7 gevangenen die plaats had vandaag in Mali (Kati om precies te zijn).

Collega Carina vertelde dat er eigenlijk acht mannen gedoopt zouden worden, maar 1 trok zich terug. Hij vond zichzelf nog niet klaar om ' zo'n grote stap' te zetten. In alle eerlijkheid en oprechtheid. Bijzonder vind ik het wel, een doopdienst in de gevangenis. Voor deze gelegeheid was een doopfont van plastic gemaakt. Ik heb het zelf niet gezien, maar dat vertelde Carina. De dag voor de doop waren zij en Aya er nog op uitgetrokken om extra korte broeken te kopen. Veel gevangenen hebben geen extra stel, terwijl dat bij een doop (met name) wel nodig is.

Deze dienst was ook bijzonder, omdat het al twee keer was uitgesteld. Door een wisseling van de wacht, als het gaat om de directeur, moesten dingen 'anders' geregeld worden. Is overigens toch wel lastig hoor, dingen geregeld krijgen met (Moslim) Malinezen....

Zo hadden we al een tijd geleden willen starten met het werk in de jongensgevangenis, hier in Bamako. Maar door allerlei getouwtrek zijn we nog steeds niet begonnen. We hebben inmiddels geleerd (culturele les) dat Malinezen (moslims) je soms gewoon zeggen wat je wilt horen, om confrontatie (als je nee zegt) te vermijden.

In ons geval bleef de directeur dus zeggen dat hij 'morgen' echt de computerzaal gereed zal maken en hebben, zodat wij aan de slag konden. In werkelijkheid bedoelde hij (kwamen we laat achter ;-) dat de zaal tot onze beschikking stond, als we deze zelf computerklaar maakten. Wij, met ons Westers denkpatroon, vonden echter dat ook zij, als gevangenis, een bijdrage moesten leveren in hetgeen we gingen opzetten. Zij, op hun beurt, zeiden nooit om een project als dit te hebben gevraagd. Wat overigens niet wil zeggen dat ze er niet blij mee zijn, maar wij zijn de iniators en dat geeft ook een bepaalde verantwoordelijkheid als het gaat om het bovenstaande.

Jullie lezen het al, we bevinden ons nog steeds in onze culturele leerfase ;-) Maar we hebben het voorrecht Malinezen om ons heen te hebben, die ons vriendelijk uitleggen hoe een en ander in elkaar steekt. Onze schemata (ofwel: denkpatronen/kaders) zijn zo anders dan die van de Malinezen. En oh, wat zijn we ons er vaak niet van bewust.

Maar goed, vrijdag en zaterdag deze week gaan we dan, DV, zelf de zaal helemaal gereed maken. We nemen onze eigen werkers, verf en schoonmaakmiddelen mee. En hopen dan maandag met Joel, onze computerleraar, van start te kunnen gaan. Bidden jullie met ons mee??

Nagenietend

Het is zondag vandaag en ik zit heerlijk in onze luie stoel deze weblog te tikken. Gisteren is er een officieel einde gekomen aan de gebedsconferentie die we met al onze collega's hadden. Het was een goede tijd met elkaar, waarin serieuze dingen, met fun werden afgewisseld. Enige (leuke) 'hoogtepunten' van deze dagen....

Op de eerste 'echte' dag werd al een complot gesmeed om onze (kersverse) directeur met kleren en al in het zwembad te gooien. Jullie moeten daarbij wel bedenken dat onze directeur geen kleintje is ;-) Maar wel met een hart van goud!! Maar goed, hij kwam als laatste aan bij het zwembad, in het gezelschap van zijn vrouw en drie kinderen. Hij droeg een bril, een baseball cap en sportschoenen. Ook had hij een droog, extra t-shirt en een frisbee in zijn hand. Vriendelijk ontnamen we hem deze spullen en vervolgens klusterden een aantal mannelijke collega's zich om hem heen. Op dat moment kreeg hij argwaan wat hem te wachten stond. Toen hij te water ging, ontpopte zich een luid gejuich. Zijn wraak zou zoet zijn, aldus onze directeur, maar tot nu toe is het er nog niet van gekomen.

Jullie kunnen je wellicht voorstellen dat de teamspirit er vanaf dag 1 inzat, na deze gebeurtenis. Een nieuw element ook in de conferentie dit jaar was DRAMA. Het was als het ware een test om te zien hoe dit binnen ons team van 35 volwassenen zou vallen. 'Onder leiding van' Ewien (ze werd plagend de regisseur genoemd) werd een groep van 9 'acteurs' gevormd (twee mannen en zes vrouwen), exclusief de kinderen die vol passie meespeelden. Het thema van de conferentie dit jaar was “Dream again”, ons dramaspel speelden zich dan ook af rondom de dromen van Jozef. Het is moeilijk te omschrijven hoe 'het spel' tot stand kwam, maar het was in ieders ogen een 'succes'. Het was een genot om met elkaar te spelen en daarin de elementen van de Bijbel als uitgangspunt te nemen. Wellicht is een nieuw dramateam geboren...

Naast leuke momenten, had deze conferentie uiteraard ook een serieus karakter. Het waren vooral dagen waarin we elkaar en elkaars werk beter konden leren kennen. En hiervoor in groepjes konden bidden en elkaar bemoedigen. Toch was er in deze serieuze zaken ook tijd voor een lach. Zo fluisterde een 'oudere' collega ons in het oor om een geintje uit te halen met het 'mediastel' woonachtig in Koutiala. Ten behoeve van deze conferentie was er namelijk een boekje uitgebracht, waarin iedere collega en/of stel een aantal persoonlijke en werkgerelateerde dank- en gebedspunten had laten opnemen. Ook hadden we dit jaar gevraagd om een leuke, spontane foto. Ter ondersteuning van de tekst.

Het betreffende stel had een foto opgestuurd, die 'anders' was dan anderen. Joel, onze directeur, bracht het als eerste ter sprake. Op de foto stonden hij en zij tegenover elkaar en speelden hun handen een belangrijke rol. Zij had haar hand op zijn borst, hij zijn hand op haar schouder. Het gaf zo'n extra (soms lachwekkende) dimensie dat Joel de aandacht erop vestigde. Wat bleek nu, de man van dit stel vond het zo'n leuke foto en hij had hem opgestuurd zonder dat zij er iets vanaf wist. De vrouw op haar beurt vond het net een verlovingsfoto (en dan niet in de positieve zin van het woord ;-). Maar goed, terug naar de collega. Hij vroeg ons dus om deze foto uit te vergroten en te projecteren aan het begin van de avond.

En dat deden we. Voordat we gingen zingen (met behulp van de projector) kwam, zonder dat iemand het wist, DE foto op met een gedachtenwolkje erin waarin ze zeiden (I do love you so). Een gelach barstte los in het publiek, en het duurde even voor het stel doorhad waarover het ging. Ze stond op en kwam dreigend onze kant op. Maar hilarisch was het wel en ze konden er gelukkig zelf ook om lachen.

We hadden dus (nogmaals) een erg goede tijd met elkaar, waarin we als team echt de gelegenheid hadden om op een goede manier samen te zijn. We zien uit naar de dingen die de toekomst ons , als team, mag brengen. Be blessed!

Feest in Bamako

Het is nog maar enige dagen terug dat ik een Weblog heb geschreven...De komende dagen (vandaag t/m zaterdag) hebben we echter met onze collega's onze jaarlijkse 'gebedsconferentie', zodat er weinig tijd zal zijn om Weblogs te schrijven ;-) Nu kan ik er nog even tijd voor nemen, in alle rust.

Meer rust overigens dan normaal, omdat de Malinezen zich klaarmaken voor HET feest, ter viering van het einde van de Ramandan. Het is opmerkelijk stil op straat, er rijden maar weinig auto's. Ook de moskees laten hun gebruikelijke roep niet horen. Elke (toegewijde) Moslim gaat vandaag toch wel naar de moskee. Buiten lopend is het alsof iedereen zijn adem inhoudt tot de avond, en dan, zegt men, barst het feest los.

Christen of Moslim, het wordt door allen gevierd. Vond ik overigens wel een raar verschijnsel in het begin, dat christenen ook 'vrij namen/wilden' op de dagen van een Moslims feest. En dat zijn er overigens nog al wat het hele jaar door. Deed ons stiekum een beetje denken aan de Fransen ;-)

De afgelopen dagen heb ik een intensieve cursus gevolgd met de naam "Bible storytelling", en dan in chronologische volgorde. Het was een interessante cursus, waarin we niet alleen ingingen op de Bijbel en haar verhalen, maar ook op de zo GROTE verschillen tussen de Westerse, literaire cultuur en de Niet-Westerse, orale cultuur. In het Westen hebben we op het orale vlak veel verloren. In een relationele samenleving als de Malinese zijn verhalen belangrijk, waardoor je elkaars cultuur en gewoonten leert kennen.

Gisteren heb ik gezien hoeveel verschil het maakt als je Bambara (probeert te) spreekt (spreken). Het lukte me, tot mijn eigen genoegen, om de prijs flink naar beneden te halen als ik een taxi nam. Nee, uiteraard heb ik hen geen rib uit het lijf geonderhandeld, maar toch, onderhandelen is een onderdeel van de cultuur in Mali. Je moet het doen, wil je in de ogen van Malinezen 'waardig' worden geacht.

Er is ook triest niews te vermelden: onze kip legt GEEN eieren meer sinds een week. Waarom? Don't know. De leefomstandigheden lijken niet anders, het is zelfs wat kouder aan het worden de laatste tijd. Ik praatte net even met de buren en zij vroegen of de kip misschien ziek is, niet goed uit zijn ogen kijkt?? Again, I don't know, ben helaas geen kippenexpert. Maar het ziet ernaar uit dat er iets niet goed is. Tips op dit vlak zijn uiteraard weer welkom!!

Nou, ik ga nog even aan het werk (als een van de weinige lijkt het ;-), om de dingen af te krijgen voor de conferentie start. Een goede week allen en tot de volgende keer.