17 mei 2005

Animisme

We zijn net terug van onze jaarlijkse veldconferentie in Ségou en, na 2 reizen achter elkaar, zijn we er wel aan toe om weer even lekker thuis te zijn. De conferentie was goed en leerzaam. Momenteel naderen we het einde van de hete tijd en zijn de eerste regens al gevallen. Het blijft echter nog even wachten op de 'echte' regens, hopelijk eind mei, zodat we met eigen ogen kunnen zien hoe 'dor Mali' wordt omgevormd in een groen oerwoud (naar horen zeggen ;-) We zijn reuze benieuwd!

Vanwaar een weblog met de naam animisme? Nou, tijdens onze reis naar Guinée werd ons veel over dit onderwerp verteld. Met name één verhaal is ons bijgebleven. Dat willen we dan ook met jullie delen. Allereerst een korte definitie van animisme: Animisme is een natuurgodsdienst waarbij geesten- en voorouderverering het belangrijkst zijn. Een animist gelooft in het bestaan van goede en kwade geesten, die kunnen huizen in onder meer bomen, dieren en gebruiksvoorwerpen. De geesten moeten te vriend worden gehouden door het regelmatig brengen van offers, het houden van rituelen, rituele dansen en het houden van taboeregels. Animisme doordrenkt het hele leven van de aanhangers ervan.

Dat het animisme het hele leven doordrenkt van een aanhanger, wordt ons ook duidelijk in Mali. In theorie is 95% Moslim, maar dat gaat vaak gepaard met animistische trekken. Ook op de plek waar we 10 dagen verbleven in Guinée, waren de mensen in hoofdzaak animist. Een collega en mede-christen John deelde met ons zijn 'aanvaring' met het animisme.

Allereerst heb je de rituelen. Om tot 'de groep' te behoren, gaan mannen (geen vrouwen, die hebben hun eigen ceremonie en plek) het bos in voor een bepaalde tijd, het zogenaamde 'sacred forest' (heilige bos). In dit bos worden allerlei inkervingen ingebracht in hun bovenlijf. Dit markeert hun 'lidmaatschap' van de groep. Ze blijven in het bos tot hun wonden zijn genezen.

Behoor je eenmaal tot de groep, dan moet je ook meedoen aan allerlei rituelen, bijeenkomsten. Als 'member' van de groep ga je bijvoorbeeld ook het dorp in, de duivel achterna. De duivel is een gekozen lid en hij is zeg maar de aanvoerder. Wanneer zo'n sessie plaatsvindt, gaan alle niet-leden (dus zonder inkervingen) hun huizen binnen (die moeten ze overigens) en laten zo de groep aan hen voorbijtrekken. Dit is verplicht, dit is geen keuze.

John en zijn vriend Mozes wilden aan deze eis niet voldoen en bleven buiten, ondanks de waarschuwingen van de 'duivel' en zijn groep. Enkele andere mede-christenen volgden hun voorbeeld en bleven ook buiten. Het gevolg hiervan was dat ze een lange tijd werden bekogeld met stenen. Mozes en John bleven voorlezen uit de bijbel, ze bleven allen ongedeerd. Sinds die moment is de 'kracht' doorbroken van de duivel, aldus John en worden er geen sessies in het bos meer gehouden. Ze gaan hiervoor nu naar een ander, nabijgelegen dorp. De duivel is inmiddels christen geworden en gaat naar de kerk van John en Mozes.

De gemeente-oudsten willen het bos aan John en Mozes verkopen. Is dat niet bijzonder? John en Mozes hebben het idee om er een 'echt bos' van te maken, omdat ze dat concept in een West-Afrikaans land als Guinée nog niet kennen. Het bos zal hen dan ruimte, lucht en een mooie omgeving moeten bieden, waarin ze (als gezin) de nodige rust mogen ervaren.

Geen opmerkingen: